dinsdag 23 september 2008

WAARDE VAN GROEI


De industriële productie in Servië stijgt, de buitenlandse handel neemt toe en de investeringen in infrastructuur, industrie, agro en MKB ondernemerschap staan op de agenda. Al met al neemt het vertrouwen in Servië toe en zijn steeds meer buitenlandse bedrijven geïnteresseerd om in het land te investeren.

Industriële productie van Servië 5,4% hoger ten opzichte van 2007
De industrieën waar aanmerkelijke groei is te constateren, zijn:
- De verwerkingsindustrie (groei van 5,6%), en dan voornamelijk productie van niet lang houdbare producten (groei van 8,2%),
- De productie en distributie van elektrische energie, gas en water (groei van 5,2%),
- De winning van steen, mijnbouw (groei van 3,2%),
- De productie van chemische producten en chemicaliën,
- De productie van transportmiddelen,
- De productie van metaal (behalve productie van machines).

Handelswaarde van Servië 24% hoger ten opzichte van 2007
Het Servisch Centraal Bureau voor Statistiek heeft bevestigd dat de totale handelswaarde circa 24% hoger is ten opzichte van dezelfde periode van het afgelopen jaar. De handelswaarde met de EU is nog steeds meer dan de helft van de totale handelswaarde. Toch is een deficitaire handelbalans te constateren, aangezien import meer is gegroeid (24,2%) dan export (21,7%). Deze situatie is voornamelijk veroorzaakt door een hoge olieprijs op de wereldmarkt, want import van olie bedraagt 19,5% van totale import van Servië. Aan de andere kant maken de Servische exporteurs weinig gebruik van de bilaterale Free Trade overeenkomst met Rusland.
Met Bosnië en Herzegovina, Montenegro en Macedonië is nog steeds een suficitaire handelsbalans te constateren. Dit wijst op een snellere groei van de exportvolumes in vergelijking met de importvolumes.

Export
Op de goede exportcijfers heeft het onderstaande een grote rol gespeeld:
- Privatisering en reorganisatie van staatsbedrijven;
- Vrijhandelsakkoord met CEFTA landen (Central European Free Trade Agreement). De CEFTA bestaat uit Servië, Montenegro, Bosnië-Herzegovina, Albanië, Kroatië, Macedonië, Moldavië en de UNMIK namens Kosovo. De vrijhandelszone heeft als doel het volume van de regionale markt te vergroten en de regio aantrekkelijk te maken als vestigingsplaats voor buitenlandse bedrijven. De zone moet daarnaast de economische groei van de regio stimuleren zodat de werkloosheid zal afnemen;
- Export van landbouwproducten naar CEFTA landen;
- Overeenkomst met de Europese Unie (EU) m.b.t. vergemakkelijking van handel in textielindustrie. De EU heeft met Servië een preferentieel handelsakkoord afgesloten, wat inhoudt dat de export vanuit Servië niet langer belast zal worden met bijvoorbeeld quota en gevrijwaard zal zijn van invoerrechten bij export naar de Europese markt;
- Export naar de EU landen en import vanuit de dollarlanden;
- Een goede verhouding van de dinar t.o.v. de Euro.
De grootste exportlanden zijn Montenegro, Bosnië, Herzegovina en Italië. De exportproducten zijn ijzer en staal, metaalproducten, textiel, groente en fruit (voornamelijk frambozen), hetgeen 34,3% van de totale export is.

Import
De grootste importlanden zijn Rusland, Duitsland en Italië. De importproducten zijn olie en gas, transportmiddelen (bussen en minibussen), auto’s, ijzer en staal, en industriële machines voor algemeen gebruik.

Waar wordt in geïnvesteerd in Servië?

Infrastructuur
Vanaf 2000 heeft de EBRD (European Bank for Reconstruction and Development) € 1,3 miljard geïnvesteerd in energie-infrastructuur en financiële dienstverlening. Conform recente berichten is de EBRD van plan om te blijven investeren in soortgelijke projecten in de komende jaren.
In de derde week van september vindt een bijeenkomst plaats tussen de Servische autoriteiten en de Wereld Bank, EBRD en EIB (Europese Investeringsbank). Deze drie organisaties zijn bereid om gezamenlijk circa € 1 miljard te investeren in Koridor 10 (Salsburg-Ljubljana-Zagreb-Belgrado-Niš-Skoplje-Thessaloniki), waarvan € 1,7 mln. voor rekening van EBRD zal zijn.
De EBRD is bereid om de volgende investeringen te doen:
- jaarlijks € 250-280 mln. voor het aanleggen van Koridor 10 in Servië en het uitbreiden van het spoorwegnet,
- € 152 mln. voor het aanleggen van de autosnelweg Nis-Dimitrovgrad en de autosnelweg van Belgrado naar de Adriatische kust,
- € 100 mln. extra voor modernisering van de bestaande spoorwegen, lichte industrie en lokale communale infrastructuur.

Industrie
De EBRD heeft een krediet van € 10 mln. toegezegd aan Raiffeisen Leasing in Servië, welke organisatie opgericht is door de Raiffeisen Bank in Belgrado en de Oostenrijkse Raiffeisen Leasing International GmbH. Dit krediet is bestemd voor Servische MKB bedrijven, die behoefte hebben aan industrievoorzieningen of lichte transportmiddelen, om een hoger niveau van productie te kunnen realiseren. Dit EBRD krediet is een extra bedrag op de € 10 mln. die Raiffeisen Leasing al heeft gekregen in juni 2006.

MKB en agro
De Opportunity Bank haar ‘core business’ is financiële dienstverlening aan MKB en agro bedrijven. Wat ook specifiek voor deze bank is, zijn kredieten voor starters zonder business verleden en een business plan. Deze bank heeft in de afgelopen twee jaar 780-starterskredieten verstrekt, ter waarde van totaal € 5,2 mln. De Opportunity Bank heeft op dit moment 500 actieve klanten, waarvan 50% een business krediet tot max. € 10.000 heeft gekregen. De meeste interesse in kredietfinanciering is nog steeds bij handelsbedrijven te constateren, terwijl agro kredieten zeer karakteristiek zijn voor agro bedrijven buiten de hoofdstad Belgrado.

vrijdag 5 september 2008

SPREEKDAGEN WESTELIJKE BALKAN

Het is zover! Op 7 oktober (bij Kamer van Koophandel Arnhem) en 8 oktober (bij Kamer van Koophandel Rotterdam) vinden de spreekdagen Westelijke Balkan plaats. Deze spreekdagen worden georganiseerd door de EVD, Ministerie van LNV en Kamers van Koophandel. Bent U van plan om zaken te doen op de Westelijke Balkan? Indien ja, is het zeker aan te bevelen om aan deze spreekdagen deel te nemen! Schrijf daarom tijdig in! Ik zal er ook zijn. Het is een uitstekende gelegenheid om elkaar te ontmoeten, en alle voor- en nadelen van het zaken doen op de Balkan met elkaar te bespreken.

Tijdens deze dagen zullen de handels- en landbouwattachés en een groot aantal actieve Nederlandse bedrijven in de regio, aanwezig zijn. U kunt met ze in gesprek komen over de volgende landen: Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kosovo, Kroatië, Macedonië, Montenegro, Servië en Slovenië. Ze zullen proberen U antwoord te geven op de volgende vragen:
• Is er in genoemde landen een afzetmarkt voor mijn product?
• Met welke regelgeving heb ik te maken?
• Waar vind ik namen en adressen van potentiële afnemers?
• Hoe is de samenwerking met de lokale overheden?

Alle informatie over deze spreekdagen kunt U krijgen bij de EVD, Wilma Couperus, Tel 070-778 84 15, couperus@evd.nl of U kunt U direct inschrijven via http://www.evd.nl/zoeken/showbouwsteenasp?bstnum=217899&location=/evenementen/agenda/

10 VRAGEN AAN BART OMLO


Op 8 oktober a.s. zal Bart Omlo, manager Engineering van HintTech, een korte presentatie geven over het ondernemen in Servië bij de Kamer van Koophanden Rotterdam. De komende bijeenkomst Westelijke Balkan was voor mij aanleiding Bart een aantal vragen te stellen over zijn ervaringen in de regio.

Wat doet HintTech?
HintTech is een innovatief ICT bedrijf met vestigingen in Nederland, Verenigde Staten en Servië. Het bedrijf richt zich op uitwerking van goede ideeën, werkt uitsluitend met innovatieve en bewezen technologieën en is specialist op het gebied van Java, .NET, Tridion en Hippo. HintTech houdt zich voornamelijk met twee dingen bezig: E-business en IT-projecten. E-business houdt in de ontwikkeling van complexe en omvangrijke websites van grote organisaties zoals bijvoorbeeld ING, KLM en de Tweede Kamer. IT-projecten zijn gericht op het ontwikkelen van softwarepakketten op maat.

Wie zijn jullie klanten?
Onze klanten zijn de overheden en het Nederlandse bedrijfsleven. We hebben bijvoorbeeld de website van de Tweede Kamer ontwikkeld. Hiervoor hebben we de achterkant van de hele site, het Intranet en Internet gebouwd. Voor Shell hebben wij, voor een wereldwijd netwerk, het softwarepakket geschreven.

Waarin onderscheidt HintTech zich van andere ICT bedrijven?
We richten ons op inhoud en innovatie en wij zijn relatief klein. We beschikken over technisch hoogwaardig, flexibel ingesteld en betrokken personeel, zowel hier in Nederland als in Servië. Wij zien beide vestigingen als één bedrijf, dat gezamenlijk onder het platform van HintTech Development Center (HDC) de beste resultaten voor haar klanten wil realiseren. We zijn namelijk geen typisch ICT bedrijf dat aan outsourcing doet om slechts een kostenbesparing te realiseren. Bij ons staat kwaliteit, innovatie en goede samenwerking tussen Nederlandse en Servische ICT deskundigen voorop!

Waarom hebben jullie destijds voor Servië gekozen?
Dejan Curcic, onze partner in Novi Sad, heeft destijds een opdracht voor NUON uitgevoerd. Hij wilde de Nederlandse markt op en wilde samenwerkingsverbanden aangaan met een niet al te groot Nederlands bedrijf, met een platte organisatiestructuur. Hij was op zoek naar dezelfde mentaliteit die hier bij HintTech heerst: samen aanvallen en aanpakken, samen als club iets bereiken! Aangezien Hinttech dezelfde ideeën had, lag het sluiten van een partnerschap voor de hand. Het openen van een office in Novi Sad is daar het resultaat van.

Wat is jullie als eerste opgevallen in Servië?
Ons valt de professionaliteit van de ICT mensen op. Ze spreken goed Engels, zijn zeer loyaal en tonen kennis van dezelfde technologieën die wij in Nederland kennen. Ze zijn vooruitstrevend en willen in eigen land verder groeien. Behoefte om naar Nederland te verhuizen is er niet. Er is eerder sprake van een tegenovergestelde beweging: de Servische ICT Diaspora keert terug, rijk aan kennis en internationale ervaring, hetgeen het land ten
goede komt.

Waar zijn de Serviërs volgens jou minder goed in?
Serviërs zijn generalisten. Ze hebben een goede algemene ontwikkeling, brede kennis en ze hebben alles al een keer gezien of gedaan. Daar word je een senior ICT-er omdat je over een brede blik beschikt, in Nederland daarentegen, omdat je meer focus hebt.
In Nederland worden vragen gesteld voordat er fouten worden gemaakt. Serviërs willen problemen zelf oplossen, ze hebben hoge verwachtingen van zichzelf. Ze tonen een wat meer introverte houding t.o.v. Nederlanders, die zeer extravert uit de hoek kunnen komen.
Lange termijn denken is aan Serviërs niet besteed, hetgeen begrijpelijk is gezien de recente ontwikkelingen in het land. Vandaag is wat telt.

Wat is de kern van goed ondernemen in Servië?
HintTech wil zich als één bedrijf profileren. Dan pas haal je er uit wat er in zit! Dat willen de Serviërs ook. Met alle medewerkers, of het nu om Nederlands of Servisch personeel gaat, wordt een personeelsontwikkelingsplan (POPs) besproken. De Serviërs komen hier naartoe om opleidingen te volgen en Nederlanders gaan naar Servië om nieuwe ontwikkelingen toe te lichten, met elkaar te sparren om tot nieuwe ideeën te komen. Zo creëren wij specialisten in één bedrijf, waar wij met zijn allen met plezier werken. Grenzeloos ondernemen en investeren in persoonlijke ontwikkeling van al onze medewerkers levert kwaliteit op! Ook duurzame samenwerkingsverbanden vormen een aanwinst voor het hele team!

Wat denk je dat Servië aantrekkelijk maakt voor Nederlandse ondernemers?
ICT- outsourcing zal in de komende jaren steeds aantrekkelijker worden. Servië trekt enorm veel aandacht want het land biedt hoogwaardig ICT personeel en ligt op 2 uur vliegen hier vandaan. In het geval dat Servië lid wordt van de EU, verwacht ik een stijgende toestroom van ICT specialisten uit Servië, die voor een aantal maanden in Nederland zullen worden gedetacheerd. Een freelance ICT markt zal op gang komen!

Waar liggen de prioriteiten voor HintTech in de komende jaren?
We zullen gezamenlijk met ons Servisch ICT personeel een goede prijs-kwaliteitverhouding aan onze klanten willen blijven leveren! Aangezien ons bedrijf groeit, is een nieuw pand in Novi Sad bittere noodzaak geworden.

Wat zijn je aanbevelingen aan de Nederlandse ondernemers?
Neem een goede advocaat in de hand, vanwege de zeer ingewikkelde procedures. HintTech heeft daartoe bijvoorbeeld een bestaand bedrijf overgenomen, maar wilde conform de Nederlandse richtlijnen werken, formeler en uitgebreider in contracten zijn, dezelfde rechten en plichten vastleggen voor Nederlands en Servisch ICT - personeel.

In onroerend goed investeren in Servië is op dit moment zeer interessant en, buiten de hoofdstad Belgrado, nog betaalbaar. Over een aantal jaren is de verwachting dat de prijzen enorm gaan stijgen.

Investeer in de persoonlijke ontwikkeling van Serviërs. Dat levert kwaliteit op, en is een aanwinst voor het hele team!