Veel Serviërs vertrouwen banken niet meer. Als ze al eens dinars over hebben, rennen ze naar het wisselkantoor om euro's te kopen. Die bewaren ze vervolgens in een schoenendoos of, als ze iets meer over hebben, in een kluis. Ze halen het er weer uit als ze een nieuwe auto of een meubelstuk nodig hebben, een trouwerij moeten bijwonen of op vakantie willen.
Volkomen begrijpelijk. Om zijn oorlogen te financieren plunderde Slobodan Milosevic in de jaren 90-tig de staatskas, de pensioenfondsen en de banken. Alle instellingen waar geld te vinden was. De bevolking zette (uit nood) haar spaarcenten destijds telkens vast om te profiteren van een gegarandeerde depositorekening. Deze gaf een hogere rente dan een gewone spaarrekening. En precies toen sloeg de hyperinflatie toe. De staatskas en de banken waren bijna leeg geplunderd en het resterende spaartegoed was verdampt. Er kon niets meer worden uitbetaald, omdat er niets meer over was.
Maar in Servië zijn de tijden sinds de jaren 90-tig veranderd. Op een enkele na, zijn de meeste lokale banken verdwenen. Ze hebben plaats gemaakt voor internationale banken, want deze zijn, dacht men, te vertrouwen. Vaak hebben mensen daar rekeningen geopend, sommigen zelfs spaarrekeningen en deposito's. En toen kwam de huidige financiële crisis, welke ernstige financiële en economische problemen met zich mee brengt. Tegen deze achtergrond stelde de Vice-Gouverneur van de Nationale Bankvan Servië (NBS), Diana Dragutinovic, onlangs dat Servië een steunprogramma van het Internationale Monetaire Fonds (IMF) nodig heeft om investeerders terug te winnen. In 2006 verbrak Servië de banden met het IMF omdat de vele verkiezingen het onmogelijk maakten de volgens het fonds noodzakelijke hervormingen door te voeren. De Servische economie is namelijk sterk afhankelijk van buitenlandse leningen!
De Gouverneur van de NBS, Radovan Jelasic, komt dagelijks op televisie om de Serviërs te vertellen dat hun geld veilig is. De staat garandeert alle spaartegoeden, zegt hij. Maar, dat klopt niet helemaal. De staat garandeert alleen de spaartegoeden bij Servische banken. Inderdaad, bij die banken waar weinigen hun geld hebben ondergebracht. En dat herinnert veel mensen aan de oude, zo graag vergeten, tijden. Een periode waarin vertrouwen geen verstandige keuze was en integriteit niet zo hoog in het vaandel stond.
Vele bedrijven weten zichzelf toch wel te redden in dit land. Verdachte bedrijven verliezen misschien een miljoentje hier en daar, maar hun rekeningen op Cyprus zijn nog steeds veilig. De bouwbedrijven zijn rijk genoeg om de verkoop van een appartementencomplex uit te stellen, om te voorkomen dat de woningprijzen onderuit gaan. Als de export naar de EU stilvalt, heeft dat voor slechts weinigen consequenties. Het meeste geld in Servië wordt juist verdiend met importen.
Servië heeft de afgelopen achtentwintig jaar vele crisissen meegemaakt. De meeste hebben de man in de straat getroffen. Maar te verwachten is dat ook de huidige crisis, die met westenwind dit land binnenwaait, overwonnen zal worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten