Graag bedank ik u dat u het afgelopen jaar mijn advies waardeerde, of omdat u mijn nieuwsbrief las.
Ik wens u een goede kerstvakantie, waarin u met veel plezier kan terugkijken op het afgelopen jaar. Ik wens u een paar mooie dagen met de mensen die u lief zijn om u heen, goede gesprekken en bijvoorbeeld een boek om u in te verliezen. Kortom, dat u tijd heeft en maakt voor zaken die u belangrijk vindt.
Ook wens ik dat 2009 voor u een jaar wordt waarvan u nu nog droomt. Dat het u voor de wind mag gaan: met uw gezondheid, met de mensen die u waarderen om wie u bent, met uw bedrijf. En dat u een voortvarend jaar beleeft waarin u ook af en toe stilstaat bij de gedachte dat die voortvarendheid niet voor iedereen zo vanzelfsprekend is.
Een lieve groet,
Marina
donderdag 18 december 2008
Workshop: "Kenmerken van de Servische cultuur en 20 manieren hoe ermee om te gaan"
Uw bedrijf heeft reeds ervaringen opgedaan met het opzetten en aansturen van lokale productie, distributie- en/of verkoopvestigingen, of heeft serieuze plannen op dit vlak. U heeft vast ervaren dat de Servische werkwijzen en managementprocessen een eigen dynamiek kennen en zich niet eenvoudig laten sturen.
Heeft uw de behoefte om de achtergronden van deze werkelijkheid beter te doorgronden? Wilt u de kenmerken van de Servische cultuur bespreken met mensen die vergelijkbare ervaringen hebben? Bent u op zoek naar een mogelijke andere (management)aanpak voor uw lokale activiteiten in Servië?
Op dinsdag, 31 maart organiseer ik een praktijk gerichte workshop. Vanuit mijn expertise als Balkan deskundige geef ik antwoord op uw vragen, zodat u zélf beter met de Servische cultuur om kunt gaan en succesvol op de Balkan kunt ondernemen. Ik geef tevens gerichte feed-back op uw eigen ervaringen.
Meedoen aan deze workshop, kan u het volgende opleveren:
- De voorkennis over kenmerken van de Servische cultuur;
- Onthullende inzichten over welk gedrag van Serviërs je wél en níet kunt veranderen, zodat je geen energie stopt in dingen die je toch niet kunt veranderen;
- De factor 'cultuur' in bedrijfsprocessen begrijpen;
- 20 manieren hoe met de Servische (bedrijfs)cultuur om te gaan, zodat u uw lokale vestigingen effectief aan kunt sturen en leren met praktische uitdagingen om te gaan;
- Een geweldige energiestoot om uw lokale vestiging succesvol te maken.
Voorafgaand aan de workshop zal er een inventarisatie van uw persoonlijke ervaringen en vragen ten aanzien van het werken in Servië plaatsvinden. U ontvangt dan een digitaal intakeformulier waarop u uw vragen kunt aangeven. Op die manier stel ik een maatwerkworkshop samen waarin ook uw vragen worden beantwoord.
Wilt u ook meer weten over de kenmerken van de Servische cultuur en 20 manieren hoe ermee om te gaan? Meldt u zich dan aan door een e-mail te sturen naar info@sermaya.nl. Ik zie uit naar uw aanmelding. Als u zich voor 31 januari aanmeldt, krijgt u ook nog een fikse korting.
- Datum workshop: 31 maart, van 13.00 tot 17.00 uur
- Locatie: Den Haag
- Kosten: EUR 300,00, excl. btw
- Extra voordeel:als u zich vóór 31 januari aanmeldt, krijgt u EUR 30,00 korting
- Einddatum aanmelding: 15 februari
Heeft u nog vragen of wilt u meer informatie? Aarzel dan niet me te bellen (06-25652695) of te mailen (info@sermaya.nl). Ik sta u graag te woord!
Heeft uw de behoefte om de achtergronden van deze werkelijkheid beter te doorgronden? Wilt u de kenmerken van de Servische cultuur bespreken met mensen die vergelijkbare ervaringen hebben? Bent u op zoek naar een mogelijke andere (management)aanpak voor uw lokale activiteiten in Servië?
Op dinsdag, 31 maart organiseer ik een praktijk gerichte workshop. Vanuit mijn expertise als Balkan deskundige geef ik antwoord op uw vragen, zodat u zélf beter met de Servische cultuur om kunt gaan en succesvol op de Balkan kunt ondernemen. Ik geef tevens gerichte feed-back op uw eigen ervaringen.
Meedoen aan deze workshop, kan u het volgende opleveren:
- De voorkennis over kenmerken van de Servische cultuur;
- Onthullende inzichten over welk gedrag van Serviërs je wél en níet kunt veranderen, zodat je geen energie stopt in dingen die je toch niet kunt veranderen;
- De factor 'cultuur' in bedrijfsprocessen begrijpen;
- 20 manieren hoe met de Servische (bedrijfs)cultuur om te gaan, zodat u uw lokale vestigingen effectief aan kunt sturen en leren met praktische uitdagingen om te gaan;
- Een geweldige energiestoot om uw lokale vestiging succesvol te maken.
Voorafgaand aan de workshop zal er een inventarisatie van uw persoonlijke ervaringen en vragen ten aanzien van het werken in Servië plaatsvinden. U ontvangt dan een digitaal intakeformulier waarop u uw vragen kunt aangeven. Op die manier stel ik een maatwerkworkshop samen waarin ook uw vragen worden beantwoord.
Wilt u ook meer weten over de kenmerken van de Servische cultuur en 20 manieren hoe ermee om te gaan? Meldt u zich dan aan door een e-mail te sturen naar info@sermaya.nl. Ik zie uit naar uw aanmelding. Als u zich voor 31 januari aanmeldt, krijgt u ook nog een fikse korting.
- Datum workshop: 31 maart, van 13.00 tot 17.00 uur
- Locatie: Den Haag
- Kosten: EUR 300,00, excl. btw
- Extra voordeel:als u zich vóór 31 januari aanmeldt, krijgt u EUR 30,00 korting
- Einddatum aanmelding: 15 februari
Heeft u nog vragen of wilt u meer informatie? Aarzel dan niet me te bellen (06-25652695) of te mailen (info@sermaya.nl). Ik sta u graag te woord!
STEVIGE TURBULENTIE BIEDT NIEUWE PERSPECTIEVEN
De eventuele gevolgen van een kredietcrisis moeten wij zeker niet onderschatten. Op dit moment is voor veel Nederlandse bedrijven niet helemaal duidelijk hoe ze daarmee om moeten gaan. Dan zal ik ook wel een te nuchtere Hollandse zijn (!), als ik zeg dat deze kredietcrisis niet het einde der tijden is. Dat biedt, zoals al vaker in het verleden bewezen, alweer nieuwe perspectieven voor Nederlandse ondernemers. De toekomst zal aan belang winnen!
De crisis in Nederland heeft echter wel tot gevolg dat de hele markt in duurdere goederen is stil komen te liggen. Huizen, auto’s, luxe goederen zijn niet te verkopen op dit moment. De vraag loopt terug. De grondstof is in prijs gezakt en dit zal voor tal van artikelen een lagere verkoopprijs tot gevolg hebben. Dit betekent dat de productie omlaag moet, maar de rente loopt gewoon door en een nieuw krediet voor bijvoorbeeld innovatie is fors duurder geworden. Zowel een zeer lagere economische groei als daling van export is daar een resultaat van. De omzet en de liquiditeit van Nederlandse bedrijven is sterk onder druk komen te staan. De artikelen die voor export waren bedoeld worden niet verkocht, waardoor deflatie wordt verwacht. Er is een stevige turbulentie aanwezig, die een andere aanpak met zich mee moet brengen!
De Nederlandse industrie is altijd mondiaal georiënteerd geweest. Nederlandse bedrijven zijn ook altijd op zoek geweest naar zekerheden op het gebied van financieringen, klanten, partners en markten. Veel Nederlandse bedrijven werken bij inkoop van producten, uitbesteding en outsourcing van productie al eeuwen samen met buitenlandse partners. Waarom zou dat nu anders zijn?
In Servië, aan de andere kant, is (behalve in agro-industrie) een dalende economische groei te constateren. Er is een aanbod aan producten dat niet te verkopen is, een deflatie is wat je daar wel van kunt verwachten. Bijvoorbeeld de prijzen van elektrische energie (stijging van 15,5%), sigaretten (stijging van 16,7%), vlees en vleesproducten en bouw materialen zijn nooit zo hoog geweest. Toch is dankzij de dalende prijzen van olie en agro-producten de inflatie minder hoog dan verwacht. De prijzen van agro-producten, die zelfs 20,1% lager zijn dan in 3e kwartaal van 2008, zijn voornamelijk te danken aan goede klimaatomstandigheden en een groot aanbod! De agro-industrie en energiekostenbesparende oplossingen bieden dus nog steeds kansrijke perspectieven!
De inflatie in Servië blijft dus stijgen, de vraag daalt, de exportactiviteiten staan nu op een laag pitje. Servische bedrijven richten zich noodgedwongen steeds meer op de eigen markt en gaan steeds minder produceren. Omdat er minder geld uit het buitenland komt, wordt de economische groei lager en de locale vraag wordt negatief beïnvloed. Dit brengt een dalende import met zich mee, hetgeen betekent dat een handelsdeficit onontkoombaar is. Om economische gevolgen van de kredietcrisis te beperken stimuleert de Servische regering innovatieve bedrijven om hun internationale relaties aan te scherpen!
Nederlandse bedrijven zullen zoals altijd op zoek gaan naar nieuwe markten, nieuwe klanten, ze zullen zich richten op het verhogen van de productiviteit, kostenbesparende oplossingen, innovatie en internationale samenwerking. Dit om, net zo goed als Serviërs, de eventuele gevolgen van de kredietcrisis te beperken. Ze zullen steeds alerter worden en ze zullen een efficiëntere aanpak zoeken.
Biedt Servië een oplossing voor de inzakkende marktvraag, door de lagere (arbeids)kosten, ervaren en hoog opgeleide arbeidskrachten, goed ontwikkelde industrieën en een hoge productiviteit aan te bieden? Ga naar Servië op onderzoek, want een gedoofde vlam van hoop wordt duur betaald!
De crisis in Nederland heeft echter wel tot gevolg dat de hele markt in duurdere goederen is stil komen te liggen. Huizen, auto’s, luxe goederen zijn niet te verkopen op dit moment. De vraag loopt terug. De grondstof is in prijs gezakt en dit zal voor tal van artikelen een lagere verkoopprijs tot gevolg hebben. Dit betekent dat de productie omlaag moet, maar de rente loopt gewoon door en een nieuw krediet voor bijvoorbeeld innovatie is fors duurder geworden. Zowel een zeer lagere economische groei als daling van export is daar een resultaat van. De omzet en de liquiditeit van Nederlandse bedrijven is sterk onder druk komen te staan. De artikelen die voor export waren bedoeld worden niet verkocht, waardoor deflatie wordt verwacht. Er is een stevige turbulentie aanwezig, die een andere aanpak met zich mee moet brengen!
De Nederlandse industrie is altijd mondiaal georiënteerd geweest. Nederlandse bedrijven zijn ook altijd op zoek geweest naar zekerheden op het gebied van financieringen, klanten, partners en markten. Veel Nederlandse bedrijven werken bij inkoop van producten, uitbesteding en outsourcing van productie al eeuwen samen met buitenlandse partners. Waarom zou dat nu anders zijn?
In Servië, aan de andere kant, is (behalve in agro-industrie) een dalende economische groei te constateren. Er is een aanbod aan producten dat niet te verkopen is, een deflatie is wat je daar wel van kunt verwachten. Bijvoorbeeld de prijzen van elektrische energie (stijging van 15,5%), sigaretten (stijging van 16,7%), vlees en vleesproducten en bouw materialen zijn nooit zo hoog geweest. Toch is dankzij de dalende prijzen van olie en agro-producten de inflatie minder hoog dan verwacht. De prijzen van agro-producten, die zelfs 20,1% lager zijn dan in 3e kwartaal van 2008, zijn voornamelijk te danken aan goede klimaatomstandigheden en een groot aanbod! De agro-industrie en energiekostenbesparende oplossingen bieden dus nog steeds kansrijke perspectieven!
De inflatie in Servië blijft dus stijgen, de vraag daalt, de exportactiviteiten staan nu op een laag pitje. Servische bedrijven richten zich noodgedwongen steeds meer op de eigen markt en gaan steeds minder produceren. Omdat er minder geld uit het buitenland komt, wordt de economische groei lager en de locale vraag wordt negatief beïnvloed. Dit brengt een dalende import met zich mee, hetgeen betekent dat een handelsdeficit onontkoombaar is. Om economische gevolgen van de kredietcrisis te beperken stimuleert de Servische regering innovatieve bedrijven om hun internationale relaties aan te scherpen!
Nederlandse bedrijven zullen zoals altijd op zoek gaan naar nieuwe markten, nieuwe klanten, ze zullen zich richten op het verhogen van de productiviteit, kostenbesparende oplossingen, innovatie en internationale samenwerking. Dit om, net zo goed als Serviërs, de eventuele gevolgen van de kredietcrisis te beperken. Ze zullen steeds alerter worden en ze zullen een efficiëntere aanpak zoeken.
Biedt Servië een oplossing voor de inzakkende marktvraag, door de lagere (arbeids)kosten, ervaren en hoog opgeleide arbeidskrachten, goed ontwikkelde industrieën en een hoge productiviteit aan te bieden? Ga naar Servië op onderzoek, want een gedoofde vlam van hoop wordt duur betaald!
donderdag 11 december 2008
PERSBERICHT: Oprichting nieuwe vereniging bij EVD
'Oprichting 'Vereniging 'Dutch Serbian Business Council': een mijlpaal in 2g@there programma op Servië bereikt.
Op maandag 8 december 2008 heeft bij de EVD in het Auditorium de oprichtingsvergadering van Vereniging 'Dutch-Serbian Business Council' (DSBC) plaatsgevonden. Onder het in 2007 begonnen 2g@there programma op Servië hebben de Nederlandse en Servische overheid in een 'Joint Statement' aangegeven dat deze 'Council' zich zou richten op infrastructuur en milieu. Momenteel bestaat de 'Council' uit vier werkgroepen op de terreinen wegen, spoor, milieu en water.
De oprichting van de Vereniging 'Dutch-Serbian Business Council' is de start van het traject waardoor de DSBC eind 2009 op eigen benen komt te staan. Tot die tijd wordt zij door het 2g@there programma met de instrumenten van CPA en G2G bij haar activiteiten ondersteund. Bij de oprichtingsvergadering waren 32 bedrijven aanwezig om over de statuten en het bestuur van de vereniging te stemmen. Deze zijn door de leden unaniem aangenomen.
Op dit moment zijn in totaal meer dan 40 Nederlandse bedrijven actief betrokken bij de activiteiten die in het kader van de DSBC worden gefaciliteerd.
Recente successen zijn verschillende Business to Business projecten die uit de contacten tussen deze Nederlandse bedrijven en de Servische overheid zijn voortgekomen.
Voor meer informatie over de DSBC kun je terecht op de www.dutchserbianinfra.nl. Verder biedt deze site ook informatie over de verschillende werkgroepen, de activiteitenagenda en gegevens van contactpersonen.'
Op maandag 8 december 2008 heeft bij de EVD in het Auditorium de oprichtingsvergadering van Vereniging 'Dutch-Serbian Business Council' (DSBC) plaatsgevonden. Onder het in 2007 begonnen 2g@there programma op Servië hebben de Nederlandse en Servische overheid in een 'Joint Statement' aangegeven dat deze 'Council' zich zou richten op infrastructuur en milieu. Momenteel bestaat de 'Council' uit vier werkgroepen op de terreinen wegen, spoor, milieu en water.
De oprichting van de Vereniging 'Dutch-Serbian Business Council' is de start van het traject waardoor de DSBC eind 2009 op eigen benen komt te staan. Tot die tijd wordt zij door het 2g@there programma met de instrumenten van CPA en G2G bij haar activiteiten ondersteund. Bij de oprichtingsvergadering waren 32 bedrijven aanwezig om over de statuten en het bestuur van de vereniging te stemmen. Deze zijn door de leden unaniem aangenomen.
Op dit moment zijn in totaal meer dan 40 Nederlandse bedrijven actief betrokken bij de activiteiten die in het kader van de DSBC worden gefaciliteerd.
Recente successen zijn verschillende Business to Business projecten die uit de contacten tussen deze Nederlandse bedrijven en de Servische overheid zijn voortgekomen.
Voor meer informatie over de DSBC kun je terecht op de www.dutchserbianinfra.nl. Verder biedt deze site ook informatie over de verschillende werkgroepen, de activiteitenagenda en gegevens van contactpersonen.'
vrijdag 5 december 2008
PERSBERICHT: Macedonië lonkt weer naar Nederlandse toerist
Lees hieronder persbericht van 4 december 2008:
'Byzantijnse cultuurhistorie, eeuwenoude folklore en tradities, ongerepte natuur en een ongekende gastvrijheid. Het toerisme in Macedonië ontwikkelt zich in een snel tempo en het land gaat zich weer nadrukkelijk profileren op de toeristische markt in Nederland. Een belangrijke aanzet daartoe is de deelname van dit land aan de jaarlijkse Vakantiebeurs van 13 tot 18 januari 2009 in Utrecht.
Reeds in de laatste decennia van de vorige eeuw was Macedonië een populaire vakantiebestemming bij de Nederlanders, mede dankzij de inspiraties en rondreizen van de Nederlandse schrijver Den Doolaard in dit land. Ook in de tijd van Joegoslavië wist Macedonië zijn reputatie als toeristische bestemming hoog te houden. Vooral het meer van Ohrid was een populaire trekpleister. In de jaren ‘90 kwam hieraan plotseling een einde door de oorlogen in de Balkan.
Dankzij ondersteuning en subsidies van de Nederlandse overheid is het toerisme vanuit Nederland de laatste jaren echter weer op gang gekomen. Dit jaar staat Macedonië dan ook weer voor het eerst met een eigen stand op de Vakantiebeurs. De initiatieven worden ondersteund door de Macedonische gemeenschap in Nederland.
Op 13 januari, tijdens de vakdag van de Vakantiebeurs, organiseert Europe Destination Marketing in samenwerking met de Macedonische gemeenschap en touroperator Karatanova Tours een bijeenkomst op de stand van Macedonië. Touroperators, reisorganisaties, persvertegenwoordigers en andere belangstellenden worden hiervoor van harte uitgenodigd.
Tijdens de bijeenkomst zal een presentatie gehouden worden door het Catharijneconvent, dat in 2010 in Nederland een grote tentoonstelling over Macedonische iconen organiseert, waardoor het land cultureel volop in de belangstelling komt te staan. Bovendien vindt een optreden plaats van de bekende Macedonische artiest Zoran Madzirov, ook wel de ‘bottleman’ genoemd. Uiteraard ontbreekt het niet aan Macedonische wijn en hapjes.'
Ook interessant om te weten...
'Macedonië beschikt nog niet over een Nationaal Bureau voor Toerisme. De toeristische belangen worden behartigd door de afdeling toerisme van het Ministerie van Economische Zaken van Macedonië in Skopje.'
'Byzantijnse cultuurhistorie, eeuwenoude folklore en tradities, ongerepte natuur en een ongekende gastvrijheid. Het toerisme in Macedonië ontwikkelt zich in een snel tempo en het land gaat zich weer nadrukkelijk profileren op de toeristische markt in Nederland. Een belangrijke aanzet daartoe is de deelname van dit land aan de jaarlijkse Vakantiebeurs van 13 tot 18 januari 2009 in Utrecht.
Reeds in de laatste decennia van de vorige eeuw was Macedonië een populaire vakantiebestemming bij de Nederlanders, mede dankzij de inspiraties en rondreizen van de Nederlandse schrijver Den Doolaard in dit land. Ook in de tijd van Joegoslavië wist Macedonië zijn reputatie als toeristische bestemming hoog te houden. Vooral het meer van Ohrid was een populaire trekpleister. In de jaren ‘90 kwam hieraan plotseling een einde door de oorlogen in de Balkan.
Dankzij ondersteuning en subsidies van de Nederlandse overheid is het toerisme vanuit Nederland de laatste jaren echter weer op gang gekomen. Dit jaar staat Macedonië dan ook weer voor het eerst met een eigen stand op de Vakantiebeurs. De initiatieven worden ondersteund door de Macedonische gemeenschap in Nederland.
Op 13 januari, tijdens de vakdag van de Vakantiebeurs, organiseert Europe Destination Marketing in samenwerking met de Macedonische gemeenschap en touroperator Karatanova Tours een bijeenkomst op de stand van Macedonië. Touroperators, reisorganisaties, persvertegenwoordigers en andere belangstellenden worden hiervoor van harte uitgenodigd.
Tijdens de bijeenkomst zal een presentatie gehouden worden door het Catharijneconvent, dat in 2010 in Nederland een grote tentoonstelling over Macedonische iconen organiseert, waardoor het land cultureel volop in de belangstelling komt te staan. Bovendien vindt een optreden plaats van de bekende Macedonische artiest Zoran Madzirov, ook wel de ‘bottleman’ genoemd. Uiteraard ontbreekt het niet aan Macedonische wijn en hapjes.'
Ook interessant om te weten...
'Macedonië beschikt nog niet over een Nationaal Bureau voor Toerisme. De toeristische belangen worden behartigd door de afdeling toerisme van het Ministerie van Economische Zaken van Macedonië in Skopje.'
woensdag 3 december 2008
Nearsourcing naar de Balkan: waarom moeilijk doen als het makkelijk kan?
' Na de outsourcingprojecten in Azië is het uitbesteden van IT-klussen aan landen in de Balkan de nieuwe trend. De voordelen zijn legio: minder culturele verschillen, betere communicatie en kortere lijnen. IT-dienstverlener HintTech, die zelf nearsourced in de Balkan, geeft tips over het ‘hoe en waarom’ van ondernemen in de Balkan.'
Lees hieronder de ervaringen van HintTech in de Balkan.
Waarom moet je er heen en hoe zorg je dat het succesvol wordt?
Lees hieronder de ervaringen van HintTech in de Balkan.
Waarom moet je er heen en hoe zorg je dat het succesvol wordt?
vrijdag 28 november 2008
PERSBERICHT: Servië steeds attractievere vakantiebestemming
Lees hieronder interessant persbericht van 27 november 2008:
Ondanks kredietcrisis meer Nederlanders op vakantie naar Balkanland
De wereldwijde economische crisis heeft weliswaar geleid tot terughoudendheid wat betreft toeristische bestedingen, maar de populariteit van Servië als vakantieland heeft daar in Nederland niet onder geleden. De bezoekersaantallen vanuit ons land naar dit Balkanland zijn zelfs gestegen. Servië blijkt steeds meer in trek als reisbestemming en gaat zich om die reden opnieuw presenteren op de Vakantiebeurs in Utrecht, die van 13 tot 18 januari 2009 in de Jaarbeurshallen wordt gehouden.
De media zijn enthousiast over Servië na bezoeken aan het land. “Belgrado is een feest” en “De begroeting is allerhartelijkst”, schreven de kranten van Wegener onder meer. Ook andere media waren lovend over de toeristische mogelijkheden, die Servië biedt. Het gevolg is dat ook de toerist het land steeds meer gaat (her)ontdekken.
Dit blijkt onder meer uit officiële mededelingen van het Servische Bureau voor de Statistiek. Het aantal Nederlandse toeristen dat in de zomer van 2008 naar Servië op vakantie ging nam met ongeveer 15 procent toe ten opzichte van het jaar daarvoor. Ook de verwachtingen voor 2009 zijn zeer positief. Verschillende Nederlandse touroperators hebben al aangegeven Servië als nieuwe bestemming in het reisaanbod voor 2009 op te nemen.
Vol vertrouwen neemt Servië begin volgend jaar dan ook voor het tweede achtereenvolgende jaar deel aan de Vakantiebeurs. Op de vakdag bij de start van de beurs op 13 januari organiseert de Nationale Organisatie voor Toerisme van Servië in samenwerking met Europe Destination Marketing een bijeenkomst voor touroperators, reisorganisaties en persvertegenwoordigers. Tijdens deze bijeenkomst kunnen gasten kennismaken met het toeristische aanbod van Servië. Er is Servische muziek en er worden typisch Servische hapjes en drankjes geserveerd.
Ondanks kredietcrisis meer Nederlanders op vakantie naar Balkanland
De wereldwijde economische crisis heeft weliswaar geleid tot terughoudendheid wat betreft toeristische bestedingen, maar de populariteit van Servië als vakantieland heeft daar in Nederland niet onder geleden. De bezoekersaantallen vanuit ons land naar dit Balkanland zijn zelfs gestegen. Servië blijkt steeds meer in trek als reisbestemming en gaat zich om die reden opnieuw presenteren op de Vakantiebeurs in Utrecht, die van 13 tot 18 januari 2009 in de Jaarbeurshallen wordt gehouden.
De media zijn enthousiast over Servië na bezoeken aan het land. “Belgrado is een feest” en “De begroeting is allerhartelijkst”, schreven de kranten van Wegener onder meer. Ook andere media waren lovend over de toeristische mogelijkheden, die Servië biedt. Het gevolg is dat ook de toerist het land steeds meer gaat (her)ontdekken.
Dit blijkt onder meer uit officiële mededelingen van het Servische Bureau voor de Statistiek. Het aantal Nederlandse toeristen dat in de zomer van 2008 naar Servië op vakantie ging nam met ongeveer 15 procent toe ten opzichte van het jaar daarvoor. Ook de verwachtingen voor 2009 zijn zeer positief. Verschillende Nederlandse touroperators hebben al aangegeven Servië als nieuwe bestemming in het reisaanbod voor 2009 op te nemen.
Vol vertrouwen neemt Servië begin volgend jaar dan ook voor het tweede achtereenvolgende jaar deel aan de Vakantiebeurs. Op de vakdag bij de start van de beurs op 13 januari organiseert de Nationale Organisatie voor Toerisme van Servië in samenwerking met Europe Destination Marketing een bijeenkomst voor touroperators, reisorganisaties en persvertegenwoordigers. Tijdens deze bijeenkomst kunnen gasten kennismaken met het toeristische aanbod van Servië. Er is Servische muziek en er worden typisch Servische hapjes en drankjes geserveerd.
Economieen in de Balkan bloeien op
Ik kwam net een leuk bericht tegen op MD Weekly...
Dit hoor ik graag!
"De economieën van de Balkanlanden bloeien op. De slechtste prestatie in de regio werd geleverd door Macedonië, met 5% groei. De economie in de eurozone groeide met iets meer dan 2%. Volgens een rapport van de VN is het inmiddels in de Balkan veiliger dan in West-Europa. Volgens analisten zullen alle Balkanlanden voor 2015 bij de Europese Unie horen.
Arbeid is in de Balkanlanden niet zo goedkoop als in India of China, maar dat wordt gecompenseerd door de ligging. Vooral IT-bedrijven maken graag gebruik van de Balkanlanden voor nearshoring. Het grootste deel van de buitenlandse investeringen op de Balkan komt voor rekening van Italië, Duitsland en Oostenrijk. De Russen zijn vooral aan het winkelen in de energiesector. Gazprom kocht recentelijk het Slavische energiebedrijf NIS, en Neftegazinkor is eigenaar van beide raffinaderijen in Bosnië.
Eén van de obstakels voor buitenlandse partijen om actief te worden op de Balkan is de bureaucratie. De Wereldbank heeft een ranglijst opgesteld met landen waarin het gemakkelijk is om zaken te doen. Macedonië staat slechts 75e, Albanië staat 136e. Een mogelijke oplossing is het opzetten van een joint venture, waarbij de lokale partij voldoet aan de bureaucratische verplichtingen."
Dit hoor ik graag!
"De economieën van de Balkanlanden bloeien op. De slechtste prestatie in de regio werd geleverd door Macedonië, met 5% groei. De economie in de eurozone groeide met iets meer dan 2%. Volgens een rapport van de VN is het inmiddels in de Balkan veiliger dan in West-Europa. Volgens analisten zullen alle Balkanlanden voor 2015 bij de Europese Unie horen.
Arbeid is in de Balkanlanden niet zo goedkoop als in India of China, maar dat wordt gecompenseerd door de ligging. Vooral IT-bedrijven maken graag gebruik van de Balkanlanden voor nearshoring. Het grootste deel van de buitenlandse investeringen op de Balkan komt voor rekening van Italië, Duitsland en Oostenrijk. De Russen zijn vooral aan het winkelen in de energiesector. Gazprom kocht recentelijk het Slavische energiebedrijf NIS, en Neftegazinkor is eigenaar van beide raffinaderijen in Bosnië.
Eén van de obstakels voor buitenlandse partijen om actief te worden op de Balkan is de bureaucratie. De Wereldbank heeft een ranglijst opgesteld met landen waarin het gemakkelijk is om zaken te doen. Macedonië staat slechts 75e, Albanië staat 136e. Een mogelijke oplossing is het opzetten van een joint venture, waarbij de lokale partij voldoet aan de bureaucratische verplichtingen."
OVERWIN JE ANGST, DOOR ANDERS TE FOCUSSEN
Gelooft u niet dat ook u in de Balkanlanden succesvol kunt ondernemen en geld voor uw bedrijf kunt verdienen? Of, u gelooft dat wel, maar bent bang om dit avontuur aan te gaan?
Regelmatig kom ik Nederlandse managers tegen, die zich op de Balkanmarkt oriënteren of aldaar worstelen met ondernemen. Deze dappere ondernemers ontmoet ik op Schiphol, in het vliegtuig op weg naar Belgrado, Zagreb of Skopje tijdens mijn bedrijfsbezoeken in de regio. Ook tijdens verschillende seminars, bijeenkomsten en spreekdagen voor de westelijke Balkan, die in Nederland worden georganiseerd, loop ik tegen ze aan.
Vaak vertellen deze ondernemers mij meteen dat het ondernemen in de Balkan een onbegonnen zaak is. Ze benoemen talloze problemen, waar ze tegenaan lopen: geen betrouwbaar relatienetwerk in de regio kunnen vinden (het zijn toch niet allemaal criminelen!), vergunningen niet voor elkaar kunnen krijgen, omdat ze geen locale autoriteiten kennen (en ze hebben geen neef of nichtje, die ze wel kent!), alles gaat traag en duurt eeuwen totdat ze met hun potentiële partners tot zaken komen (en daar hebben zij geen tijd voor!), ze weten de weg naar de potentiële partners niet te vinden, met wie ze zaken kunnen doen (die zijn er wel, hoor), ze kunnen weinig informatie verkrijgen omdat informatie schaars is en enkel in een locale taal beschikbaar is (ze spreken de taal niet, en dat 'rare spraakgebrek' gaan ze ook niet leren!). Met invloedrijke mensen uit eten gaan of een borreltje drinken, om zaken sneller voor elkaar te krijgen, gaat buiten hun boekje. Ze hebben, kort door de bocht gezegd, er geen zin in en menen dat ze niemand kunnen vertrouwen!
Ik geloof ze wel, maar ik ben het niet met ze eens! Er zijn verschillende wegen die naar Rome leiden, dus ook verschillende wegen om de bovengenoemde problemen bij het zakendoen in de Balkan te omzeilen. Deze bedrijven kunnen zeker succesvol in de Balkan ondernemen. Maar hoe, is voor hun een raadsel. Ik zou zeggen: Overwin je angst, door anders te focussen! Zoek iemand op die zaken voor je kan regelen waar je geen verstand van hebt, zodat je tijd over hebt om dingen te doen waar je goed in bent!
Een klant van mij wilde hoogwaardig eikenhout importeren, maar Europees eikenhout is de laatste maanden flink duurder geworden. Inmiddels ligt de prijs van een gemiddelde kuub 40% hoger dan een jaar geleden. Heel Europa kampt met snel oplopende houtprijzen. En het eind van de prijsstijgingen is nog niet in zicht.
In Rusland, zegt hij, wordt de uitvoer van hout bovendien beperkt door een belastingmaatregel. De Russische regering wil de binnenlandse verwerking van hout stimuleren, omdat de marges op houtproducten veel hoger zijn dan die op onbewerkte bomen. Daarom heeft ze belasting op de export van rondhout verhoogd. Deze hoge prijzen accepteert mijn klant niet!
Aan de andere kant, hout dat uit de landen van Midden- en Oost-Europa komt, verdwijnt ondertussen voor een substantieel gedeelte naar landen buiten de traditionele West-Europese afzetmarkt. Allerlei opkomende markten, landen in het Midden-Oosten, maar vooral China, zijn grootafnemers geworden. Uit recente cijfers van de Verenigde Naties blijkt dat China inmiddels de belangrijkste importeur is van zowel zacht- als hardhout in de wereld, terwijl het tot voor kort een beperkte speler was. Het ziet er daarom naar uit dat het land nu ook de bepalende factor wordt op het gebied van hout - zoals al eerder gebeurde bij de meeste andere grondstoffen. Het effect van de vraag vanuit China op de prijs van hout is dus werkelijk substantieel te noemen! Het is een van de redenen waarom houtsoorten als Europees eiken, in de afgelopen jaren duurder zijn geworden.
De andere reden is de succesvolle aanpak van de illegale houtkap. Het aanbod neemt af, omdat de gebruikers steeds vaker (FSC-) certificaten eisen bij het hardhout dat ze kopen, behorend bij verantwoord woudbeheer. Dat heeft echter wel zijn prijs.
Het volgen van de houtmarkt is niet eenvoudig, omdat de mondiale houtindustrie nogal versnipperd en daardoor ondoorzichtig is. Prijzen komen tot stand in onderhandelingen tussen producenten en houtverwerkers en niet via een gecentraliseerd handelsplatform. Overigens consumeert de wereld jaarlijks ruim 1,6 miljard kubieke meter aan hout voor papier, de bouw of bijvoorbeeld de fabricage van meubels. Gemeten in volume is dat evenveel als de mondiale vraag naar cement, staal, plastic en aluminium bij elkaar opgeteld. Dus, vraag zal blijven bestaan, wat de prijzen ook beïnvloedt!
Het ziet er niet naar uit dat er aan de prijsstijgingen spoedig een einde komt. Voorlopig is er geen enkele reden om aan te nemen dat er op korte termijn een kentering plaats vindt. Het enige dat ik kan bedenken is een natuurramp. Zo blies een storm drie jaar geleden in Zweden voor 75 miljoen kuub aan bomen omver. Als dat weer gebeurt, wordt dat hout snel afgevoerd, verwerkt en op de markt gebracht. Maar van dat scenario kunnen de houthandelaren natuurlijk niet uitgaan.
Dus, deze klant van mij vindt dat het aangeboden hoogwaardig Europees eiken in Nederland onacceptabel duur is. Hij wil concurreren met Chinese, Russische, Oekraïense en Poolse groothandelsbedrijven. Hij zoekt eikenhout dat aan hoge kwaliteitseisen voldoet, want hij levert aan een hoger marktsegment. Maar zijn klanten willen er geen hoge prijs voor betalen! Deze slimme manager wil uiteraard leveren waar zijn klant om vraagt, want hij heeft vele jaren geïnvesteerd in opbouw van deze relatie. Aan de andere kant, wil hij zelf ook niet te veel betalen, want transport, opslag en distributie kosten hem steeds meer geld. De financiële crisis is ook voor hem voelbaar, het is geen vetpot meer, zegt hij!
Hij heeft besloten om contacten te leggen met bedrijven in Bosnië en Kroatië om eikenhout deze kant op te krijgen. Waarom juist daar? Hij heeft ergens gelezen dat de Romeinen al hout uit Kroatië gebruikten voor de bouw van hun zeevloten. Maar vooral Venetianen kapten veel bos voor de bouw van hun handelsschepen. Hij ontdekte dat meer dan 40 procent van Kroatië bestaat uit bos!
Hij ging op onderzoek uit, maar snel stuitte hij op problemen. Hij spreekt de taal niet; hij kent bedrijven in de regio niet; bij de locale autoriteiten komt hij niet zo gemakkelijk binnen; de prijzen die aangeboden werden waren hoog, terwijl dat allemaal volgens hem goedkoper kan; toen hij om een offerte vroeg, kreeg hij er geen antwoord op, van vertrouwen in een buitenlandse ondernemer bleek geen sprake. Hij had het gehad. Corruptie en onzekerheid spraken hem niet aan. Toch had hij eikenhout nodig.
Na lang zoeken kwam hij bij mij terecht, via mijn website. Ik was zijn laatste hoop, zei hij. Toevallig (wat is toevallig in dit leven?) had ik goede contacten in deze branche en de prijs die ik deze klant kon aanbieden was zeer concurrerend. Het ging om hoogwaardig eikenhout. Alles wat hij vraagt is te leveren, hij hoeft zich nergens om te bekommeren, het wordt bij zijn fabriek afgeleverd. Wachten op een offerte, zal hij zeker moeten doen, want de bestellingen bij desbetreffende producent stromen binnen. Toch zegt hij: Waarom heb ik dat niet eerder gedaan. Tegelijkertijd had ik efficiënter tot resultaten kunnen komen en mijn klanten datgene kunnen leveren, waar ze om vragen.
Ik geloof hem wel en ik ben het met hem eens.
Regelmatig kom ik Nederlandse managers tegen, die zich op de Balkanmarkt oriënteren of aldaar worstelen met ondernemen. Deze dappere ondernemers ontmoet ik op Schiphol, in het vliegtuig op weg naar Belgrado, Zagreb of Skopje tijdens mijn bedrijfsbezoeken in de regio. Ook tijdens verschillende seminars, bijeenkomsten en spreekdagen voor de westelijke Balkan, die in Nederland worden georganiseerd, loop ik tegen ze aan.
Vaak vertellen deze ondernemers mij meteen dat het ondernemen in de Balkan een onbegonnen zaak is. Ze benoemen talloze problemen, waar ze tegenaan lopen: geen betrouwbaar relatienetwerk in de regio kunnen vinden (het zijn toch niet allemaal criminelen!), vergunningen niet voor elkaar kunnen krijgen, omdat ze geen locale autoriteiten kennen (en ze hebben geen neef of nichtje, die ze wel kent!), alles gaat traag en duurt eeuwen totdat ze met hun potentiële partners tot zaken komen (en daar hebben zij geen tijd voor!), ze weten de weg naar de potentiële partners niet te vinden, met wie ze zaken kunnen doen (die zijn er wel, hoor), ze kunnen weinig informatie verkrijgen omdat informatie schaars is en enkel in een locale taal beschikbaar is (ze spreken de taal niet, en dat 'rare spraakgebrek' gaan ze ook niet leren!). Met invloedrijke mensen uit eten gaan of een borreltje drinken, om zaken sneller voor elkaar te krijgen, gaat buiten hun boekje. Ze hebben, kort door de bocht gezegd, er geen zin in en menen dat ze niemand kunnen vertrouwen!
Ik geloof ze wel, maar ik ben het niet met ze eens! Er zijn verschillende wegen die naar Rome leiden, dus ook verschillende wegen om de bovengenoemde problemen bij het zakendoen in de Balkan te omzeilen. Deze bedrijven kunnen zeker succesvol in de Balkan ondernemen. Maar hoe, is voor hun een raadsel. Ik zou zeggen: Overwin je angst, door anders te focussen! Zoek iemand op die zaken voor je kan regelen waar je geen verstand van hebt, zodat je tijd over hebt om dingen te doen waar je goed in bent!
Een klant van mij wilde hoogwaardig eikenhout importeren, maar Europees eikenhout is de laatste maanden flink duurder geworden. Inmiddels ligt de prijs van een gemiddelde kuub 40% hoger dan een jaar geleden. Heel Europa kampt met snel oplopende houtprijzen. En het eind van de prijsstijgingen is nog niet in zicht.
In Rusland, zegt hij, wordt de uitvoer van hout bovendien beperkt door een belastingmaatregel. De Russische regering wil de binnenlandse verwerking van hout stimuleren, omdat de marges op houtproducten veel hoger zijn dan die op onbewerkte bomen. Daarom heeft ze belasting op de export van rondhout verhoogd. Deze hoge prijzen accepteert mijn klant niet!
Aan de andere kant, hout dat uit de landen van Midden- en Oost-Europa komt, verdwijnt ondertussen voor een substantieel gedeelte naar landen buiten de traditionele West-Europese afzetmarkt. Allerlei opkomende markten, landen in het Midden-Oosten, maar vooral China, zijn grootafnemers geworden. Uit recente cijfers van de Verenigde Naties blijkt dat China inmiddels de belangrijkste importeur is van zowel zacht- als hardhout in de wereld, terwijl het tot voor kort een beperkte speler was. Het ziet er daarom naar uit dat het land nu ook de bepalende factor wordt op het gebied van hout - zoals al eerder gebeurde bij de meeste andere grondstoffen. Het effect van de vraag vanuit China op de prijs van hout is dus werkelijk substantieel te noemen! Het is een van de redenen waarom houtsoorten als Europees eiken, in de afgelopen jaren duurder zijn geworden.
De andere reden is de succesvolle aanpak van de illegale houtkap. Het aanbod neemt af, omdat de gebruikers steeds vaker (FSC-) certificaten eisen bij het hardhout dat ze kopen, behorend bij verantwoord woudbeheer. Dat heeft echter wel zijn prijs.
Het volgen van de houtmarkt is niet eenvoudig, omdat de mondiale houtindustrie nogal versnipperd en daardoor ondoorzichtig is. Prijzen komen tot stand in onderhandelingen tussen producenten en houtverwerkers en niet via een gecentraliseerd handelsplatform. Overigens consumeert de wereld jaarlijks ruim 1,6 miljard kubieke meter aan hout voor papier, de bouw of bijvoorbeeld de fabricage van meubels. Gemeten in volume is dat evenveel als de mondiale vraag naar cement, staal, plastic en aluminium bij elkaar opgeteld. Dus, vraag zal blijven bestaan, wat de prijzen ook beïnvloedt!
Het ziet er niet naar uit dat er aan de prijsstijgingen spoedig een einde komt. Voorlopig is er geen enkele reden om aan te nemen dat er op korte termijn een kentering plaats vindt. Het enige dat ik kan bedenken is een natuurramp. Zo blies een storm drie jaar geleden in Zweden voor 75 miljoen kuub aan bomen omver. Als dat weer gebeurt, wordt dat hout snel afgevoerd, verwerkt en op de markt gebracht. Maar van dat scenario kunnen de houthandelaren natuurlijk niet uitgaan.
Dus, deze klant van mij vindt dat het aangeboden hoogwaardig Europees eiken in Nederland onacceptabel duur is. Hij wil concurreren met Chinese, Russische, Oekraïense en Poolse groothandelsbedrijven. Hij zoekt eikenhout dat aan hoge kwaliteitseisen voldoet, want hij levert aan een hoger marktsegment. Maar zijn klanten willen er geen hoge prijs voor betalen! Deze slimme manager wil uiteraard leveren waar zijn klant om vraagt, want hij heeft vele jaren geïnvesteerd in opbouw van deze relatie. Aan de andere kant, wil hij zelf ook niet te veel betalen, want transport, opslag en distributie kosten hem steeds meer geld. De financiële crisis is ook voor hem voelbaar, het is geen vetpot meer, zegt hij!
Hij heeft besloten om contacten te leggen met bedrijven in Bosnië en Kroatië om eikenhout deze kant op te krijgen. Waarom juist daar? Hij heeft ergens gelezen dat de Romeinen al hout uit Kroatië gebruikten voor de bouw van hun zeevloten. Maar vooral Venetianen kapten veel bos voor de bouw van hun handelsschepen. Hij ontdekte dat meer dan 40 procent van Kroatië bestaat uit bos!
Hij ging op onderzoek uit, maar snel stuitte hij op problemen. Hij spreekt de taal niet; hij kent bedrijven in de regio niet; bij de locale autoriteiten komt hij niet zo gemakkelijk binnen; de prijzen die aangeboden werden waren hoog, terwijl dat allemaal volgens hem goedkoper kan; toen hij om een offerte vroeg, kreeg hij er geen antwoord op, van vertrouwen in een buitenlandse ondernemer bleek geen sprake. Hij had het gehad. Corruptie en onzekerheid spraken hem niet aan. Toch had hij eikenhout nodig.
Na lang zoeken kwam hij bij mij terecht, via mijn website. Ik was zijn laatste hoop, zei hij. Toevallig (wat is toevallig in dit leven?) had ik goede contacten in deze branche en de prijs die ik deze klant kon aanbieden was zeer concurrerend. Het ging om hoogwaardig eikenhout. Alles wat hij vraagt is te leveren, hij hoeft zich nergens om te bekommeren, het wordt bij zijn fabriek afgeleverd. Wachten op een offerte, zal hij zeker moeten doen, want de bestellingen bij desbetreffende producent stromen binnen. Toch zegt hij: Waarom heb ik dat niet eerder gedaan. Tegelijkertijd had ik efficiënter tot resultaten kunnen komen en mijn klanten datgene kunnen leveren, waar ze om vragen.
Ik geloof hem wel en ik ben het met hem eens.
donderdag 6 november 2008
MAAK REGELS, MAAR VOLG VOORAL UW INTUÏTIE!
Wat in Nederland werkt, is niet zonder meer in Servië toe te passen. Niet alle Nederlandse managementmethoden hebben effect bij Servische bedrijven. Daarom is inzicht in de Servische cultuur van essentieel belang om verschillen tussen Nederlandse en locale richtlijnen, goed op elkaar aan te laten sluiten. Hoe kunt u als bedrijf uw kennis over de 'culturele achtergrond' van Serviërs in uw voordeel laten werken?
Gezag, controle, verantwoordelijkheid, collegialiteit, bureaucratie en corruptie worden in Servië anders dan in Nederland ervaren. Omdat wij dezelfde woorden gebruiken, denken wij dan ook meteen dat onze perceptie, gedrag en cultuur op elkaar aansluiten. Maar, dat klopt niet helemaal. Cultuur is de manier waarop mensen tegen de wereld aankijken en welke betekenis ze aan bovengenoemde woorden verbinden. Cultuur geeft vorm aan een zakelijke relatie!
Een Nederlands bedrijf dat eigen producten en/of diensten in Servië wil uitdragen, zal moeten leren begrijpen dat sommige aspecten van management in Servië iets anders kunnen betekenen. Intuïtief en meer persoonsgebonden gedrag zijn voor Servië typerend. Daarom is het belangrijk dat de analytische - rationele benadering van Nederlandse ondernemers wordt afgewisseld met een sociale -intuïtieve aanpak van Serviërs. Rationaliteit kan in dit land niet zonder emoties!
Hieronder laat ik u een aantal voorbeelden zien. Servische (organisatie)cultuur begrijpen helpt uw managementmethode optimaliseren!
Hoe doen wij dat in Nederland? (NL)
Aandacht voor abstractie, machines, processen.
Hoe doen zij dat in Servië? (S)
Aandacht voor praktische en persoonlijke invulling.
Waar Nederland Servië ontmoet (NL-S)
Zijn uw voornemens in de praktijk toe te passen? Indien ja, laat uw ideeën door Serviërs tot uitvoering brengen.
NL: Aandacht voor regels.
S: Aandacht voor relaties.
NL-S: Maak regels, maar volg vooral uw intuïtie bij het aangaan van relaties.
NL: Een contract is snel gesloten als alle partijen dezelfde doelen nastreven.
S: Een goede verstandhouding creëren, kost tijd. Op den duur zal wederzijds vertrouwen tegenslagen kunnen weerstaan.
NL-S: Neem voldoende tijd om relaties op te bouwen, zonder uw doel uit het oog te verliezen.
NL: Een contract is formeel en scherp omschreven.
S: Een formeel contract met strikte voorwaarden wordt als uiting van wantrouwen opgevat, een kille regeling die nooit als basis kan dienen.
NL-S: Een formeel contact is slechts een aanvulling op wederzijds vertrouwen en onderling respect.
NL: Een contract is aan een termijn gebonden. Een beter aanbod elders, kan het verlengen van een contract belemmeren.
S: Een goede zakelijke relatie is niet gebonden aan een termijn.
NL-S: Overleg over de mogelijkheden voor verdere samenwerking, voordat u überhaupt besluit om een contract niet te verlengen.
NL: Een contract wordt nageleefd.
S: Een contract moet kunnen worden aangepast bij verandering van omstandigheden.
NL-S: Omstandigheden veranderen, en zeker in een transitieland zoals Servië. Houd daar rekening mee, om niet als star en rigide te worden ervaren.
NL: Afspraak is afspraak.
S: De kwaliteit van een relatie is belangrijk. Als een relatie persoonlijk is, houdt de zakelijke relatie lang stand.
NL-S: Afspraak is pas afspraak, als mensen elkaar persoonlijk hebben leren kennen: waar heb je gestudeerd, wie is je vader -wie is je moeder, etc.
NL: Conflicten voor de rechtbank uitvechten.
S: Rechtbank inschakelen bij conflicten betekent uiting van wantrouwen.
NL-S: Bij conflicten, houd vooral rekening met het psychologische effect op de onderlinge verhouding. Vermijd uitvechten voor de rechtbank, door conflicten eerst bespreekbaar te maken.
NL: (Te veel) procedures vastleggen.
S: Gedrag van mensen op een informele manier veranderen.
NL-S: Geef ruimte en leg de hoogst nodige procedures vast, door rekening te houden met de persoonlijke impact op mensen.
NL: Verander het systeem, voor dat het systeem jou verandert.
S: Verander de relatie met anderen, zodat je het systeem verandert.
NL-S: Werk voortdurend aan de ontwikkeling van relaties, om het systeem te veranderen.
NL: Nederlandse eigenaar/manager bepaalt wat er in Servië gebeurt.
S: Autoriteit wordt gerespecteerd, maar eigen inbreng wordt gewaardeerd.
NL-S: Bouw partnerschap op met de lokale partij, leg verantwoordelijkheid bij lokaal management.
NL: De band tussen werkgever en werknemer is bepaald door verschillende factoren (bijvoorbeeld goede arbeidsvoorwaarden).
S: De band tussen werkgever en werknemer is sterk, indien er informele relaties, wederzijds begrip en de persoonlijke sfeer aanwezig zijn.
NL-S: Bied een ontwikkelingsplan voor medewerkers, socialiseer buiten werktijden en toon interesse in medewerker zijn privé leven.
NL: Quote: 'Hij is niet te vertrouwen, hij zal altijd zijn vriendjes voor laten gaan.'
S: Quote: 'Hij is niet te vertrouwen, hij helpt zijn vrienden niet eens.'
NL-S: Quote: 'Hij is te vertrouwen als hij voor zijn 'vrienden in nood' klaar staat.'
NL: Zelfs bij informele activiteiten (zoals lunches en diners) worden rationele redeneringen gebruikt om een zakelijke relatie over de streep te trekken.
S: Bij informele activiteiten is er een persoonlijke sfeer aanwezig, die niet ter zake doet. Rationele redeneringen worden op dat moment als hard of grof ervaren.
NL-S: Ga eerst socialiseren, voordat je ter zake komt.
Uiteindelijk leert de Nederlandse ondernemer de Servische ondernemer kennen, zo zegt een zakelijke partner van mij.
"In het begin is het lastig, want je ziet verschillen die je alleen als belemmerend ervaart. Maar na verloop van tijd zie je die verschillen niet meer, dan wordt het normaal. De tijd voor elkaar nemen en samen socialiseren is nu zo vanzelfsprekend geworden. Samenhorigheid helpt bij het behalen van goede resultaten!"
Gezag, controle, verantwoordelijkheid, collegialiteit, bureaucratie en corruptie worden in Servië anders dan in Nederland ervaren. Omdat wij dezelfde woorden gebruiken, denken wij dan ook meteen dat onze perceptie, gedrag en cultuur op elkaar aansluiten. Maar, dat klopt niet helemaal. Cultuur is de manier waarop mensen tegen de wereld aankijken en welke betekenis ze aan bovengenoemde woorden verbinden. Cultuur geeft vorm aan een zakelijke relatie!
Een Nederlands bedrijf dat eigen producten en/of diensten in Servië wil uitdragen, zal moeten leren begrijpen dat sommige aspecten van management in Servië iets anders kunnen betekenen. Intuïtief en meer persoonsgebonden gedrag zijn voor Servië typerend. Daarom is het belangrijk dat de analytische - rationele benadering van Nederlandse ondernemers wordt afgewisseld met een sociale -intuïtieve aanpak van Serviërs. Rationaliteit kan in dit land niet zonder emoties!
Hieronder laat ik u een aantal voorbeelden zien. Servische (organisatie)cultuur begrijpen helpt uw managementmethode optimaliseren!
Hoe doen wij dat in Nederland? (NL)
Aandacht voor abstractie, machines, processen.
Hoe doen zij dat in Servië? (S)
Aandacht voor praktische en persoonlijke invulling.
Waar Nederland Servië ontmoet (NL-S)
Zijn uw voornemens in de praktijk toe te passen? Indien ja, laat uw ideeën door Serviërs tot uitvoering brengen.
NL: Aandacht voor regels.
S: Aandacht voor relaties.
NL-S: Maak regels, maar volg vooral uw intuïtie bij het aangaan van relaties.
NL: Een contract is snel gesloten als alle partijen dezelfde doelen nastreven.
S: Een goede verstandhouding creëren, kost tijd. Op den duur zal wederzijds vertrouwen tegenslagen kunnen weerstaan.
NL-S: Neem voldoende tijd om relaties op te bouwen, zonder uw doel uit het oog te verliezen.
NL: Een contract is formeel en scherp omschreven.
S: Een formeel contract met strikte voorwaarden wordt als uiting van wantrouwen opgevat, een kille regeling die nooit als basis kan dienen.
NL-S: Een formeel contact is slechts een aanvulling op wederzijds vertrouwen en onderling respect.
NL: Een contract is aan een termijn gebonden. Een beter aanbod elders, kan het verlengen van een contract belemmeren.
S: Een goede zakelijke relatie is niet gebonden aan een termijn.
NL-S: Overleg over de mogelijkheden voor verdere samenwerking, voordat u überhaupt besluit om een contract niet te verlengen.
NL: Een contract wordt nageleefd.
S: Een contract moet kunnen worden aangepast bij verandering van omstandigheden.
NL-S: Omstandigheden veranderen, en zeker in een transitieland zoals Servië. Houd daar rekening mee, om niet als star en rigide te worden ervaren.
NL: Afspraak is afspraak.
S: De kwaliteit van een relatie is belangrijk. Als een relatie persoonlijk is, houdt de zakelijke relatie lang stand.
NL-S: Afspraak is pas afspraak, als mensen elkaar persoonlijk hebben leren kennen: waar heb je gestudeerd, wie is je vader -wie is je moeder, etc.
NL: Conflicten voor de rechtbank uitvechten.
S: Rechtbank inschakelen bij conflicten betekent uiting van wantrouwen.
NL-S: Bij conflicten, houd vooral rekening met het psychologische effect op de onderlinge verhouding. Vermijd uitvechten voor de rechtbank, door conflicten eerst bespreekbaar te maken.
NL: (Te veel) procedures vastleggen.
S: Gedrag van mensen op een informele manier veranderen.
NL-S: Geef ruimte en leg de hoogst nodige procedures vast, door rekening te houden met de persoonlijke impact op mensen.
NL: Verander het systeem, voor dat het systeem jou verandert.
S: Verander de relatie met anderen, zodat je het systeem verandert.
NL-S: Werk voortdurend aan de ontwikkeling van relaties, om het systeem te veranderen.
NL: Nederlandse eigenaar/manager bepaalt wat er in Servië gebeurt.
S: Autoriteit wordt gerespecteerd, maar eigen inbreng wordt gewaardeerd.
NL-S: Bouw partnerschap op met de lokale partij, leg verantwoordelijkheid bij lokaal management.
NL: De band tussen werkgever en werknemer is bepaald door verschillende factoren (bijvoorbeeld goede arbeidsvoorwaarden).
S: De band tussen werkgever en werknemer is sterk, indien er informele relaties, wederzijds begrip en de persoonlijke sfeer aanwezig zijn.
NL-S: Bied een ontwikkelingsplan voor medewerkers, socialiseer buiten werktijden en toon interesse in medewerker zijn privé leven.
NL: Quote: 'Hij is niet te vertrouwen, hij zal altijd zijn vriendjes voor laten gaan.'
S: Quote: 'Hij is niet te vertrouwen, hij helpt zijn vrienden niet eens.'
NL-S: Quote: 'Hij is te vertrouwen als hij voor zijn 'vrienden in nood' klaar staat.'
NL: Zelfs bij informele activiteiten (zoals lunches en diners) worden rationele redeneringen gebruikt om een zakelijke relatie over de streep te trekken.
S: Bij informele activiteiten is er een persoonlijke sfeer aanwezig, die niet ter zake doet. Rationele redeneringen worden op dat moment als hard of grof ervaren.
NL-S: Ga eerst socialiseren, voordat je ter zake komt.
Uiteindelijk leert de Nederlandse ondernemer de Servische ondernemer kennen, zo zegt een zakelijke partner van mij.
"In het begin is het lastig, want je ziet verschillen die je alleen als belemmerend ervaart. Maar na verloop van tijd zie je die verschillen niet meer, dan wordt het normaal. De tijd voor elkaar nemen en samen socialiseren is nu zo vanzelfsprekend geworden. Samenhorigheid helpt bij het behalen van goede resultaten!"
WAAR LIGGEN DE KANSEN VOOR MIJN BEDRIJF IN SERVIE? (Individuele matchmaking/zakelijke reis van 4 dagen)
Hoe komt het dat sommige Nederlandse ondernemers succesvol zijn op de Balkan en anderen niet? Wat is hun geheim?
Iedere keer weer blijkt dat succesvolle ondernemers in de Balkan niet degenen zijn met het meeste vakmanschap of talent. Het zijn degenen die deze markt en cultuur goed kennen, over de juiste vaardigheden en een betrouwbaar netwerk beschikken. Ze investeren in kennis en relaties en blijven permanent leren hoe ze het beter kunnen doen. Daarin worden ze vaak begeleid door een firma zoals SERMAYA.
Maar niet alleen goede begeleiding is nodig. Succesvolle ondernemers omgeven zich met mensen die hen kunnen prikkelen en motiveren. Alleen is maar alleen. We hebben elkaar nodig om er iets van te maken!
Tijdens een INDIVIDUELE matchmaking/zakelijke reis in Servië van 4 dagen krijgt u de gelegenheid om gebruik te maken van een deskundige ondersteuning en inspirerende aanpak om van toetreding tot de Servishe markt iets bijzonders te maken. U krijgt de kans om in contact te komen met succesvolle bedrijven in de regio met wie u ervaringen en kennis kunt delen. Wellicht gaat u daarmee langdurige samenwerkingsverbanden aan!
Heeft u interesse in deze markt of vindt u dat u nog succesvoller in de regio kunt ondernemen? Indien ja, bied ik u mijn ondersteuning en begeleiding aan bij een INDIVIDUELE matchmaking/zakelijke reis 'Waar liggen de kansen voor mijn bedrijf in Servië?'.
Ik kan de onderstaande activiteiten voor u verzorgen:
· gratis intakegesprek met u voeren,
· informatie verzamelen over de potentiële zakenpartners in de regio (n.a.v. de door u vastgestelde marketing strategie),
· contacten leggen met potentiële zakenpartners en afspraken maken,
· voorbereiden portfolio van alle bedrijven waar we op gesprek gaan,
· stap voor stap onze reis naar Servië doornemen,
· tips en trucs aangeven om succesvol gesprekken te voeren,
· persoonlijke ondersteuning bieden bij matchmaking gesprekken,
· gratis evaluatiegesprek met u voeren, na terugkomst.
Ik bied u mijn werkzaamheden voor een zeer aantrekkelijke prijs aan, van € 6.600 excl. BTW. Reis- en verblijfskosten zijn in deze prijs niet inbegrepen. Wel bestaat de mogelijkheid om een hotel en chauffeur te reserveren, de betaling daarvan zal door u zelf in de regio geschieden.
Heb ik uw interesse gewekt? Bel naar 06-26582695 of mail via info@sermaya.nl voor het maken van een afspraak voor een intake. Ik sta u graag te woord! Als u direct reageert, kan ik meteen voor u aan de slag. In het voorjaar al kunnen wij gezamenlijk de kansen grijpen voor uw onderneming in Servië!
www.sermaya.nl/maatchmaking
Iedere keer weer blijkt dat succesvolle ondernemers in de Balkan niet degenen zijn met het meeste vakmanschap of talent. Het zijn degenen die deze markt en cultuur goed kennen, over de juiste vaardigheden en een betrouwbaar netwerk beschikken. Ze investeren in kennis en relaties en blijven permanent leren hoe ze het beter kunnen doen. Daarin worden ze vaak begeleid door een firma zoals SERMAYA.
Maar niet alleen goede begeleiding is nodig. Succesvolle ondernemers omgeven zich met mensen die hen kunnen prikkelen en motiveren. Alleen is maar alleen. We hebben elkaar nodig om er iets van te maken!
Tijdens een INDIVIDUELE matchmaking/zakelijke reis in Servië van 4 dagen krijgt u de gelegenheid om gebruik te maken van een deskundige ondersteuning en inspirerende aanpak om van toetreding tot de Servishe markt iets bijzonders te maken. U krijgt de kans om in contact te komen met succesvolle bedrijven in de regio met wie u ervaringen en kennis kunt delen. Wellicht gaat u daarmee langdurige samenwerkingsverbanden aan!
Heeft u interesse in deze markt of vindt u dat u nog succesvoller in de regio kunt ondernemen? Indien ja, bied ik u mijn ondersteuning en begeleiding aan bij een INDIVIDUELE matchmaking/zakelijke reis 'Waar liggen de kansen voor mijn bedrijf in Servië?'.
Ik kan de onderstaande activiteiten voor u verzorgen:
· gratis intakegesprek met u voeren,
· informatie verzamelen over de potentiële zakenpartners in de regio (n.a.v. de door u vastgestelde marketing strategie),
· contacten leggen met potentiële zakenpartners en afspraken maken,
· voorbereiden portfolio van alle bedrijven waar we op gesprek gaan,
· stap voor stap onze reis naar Servië doornemen,
· tips en trucs aangeven om succesvol gesprekken te voeren,
· persoonlijke ondersteuning bieden bij matchmaking gesprekken,
· gratis evaluatiegesprek met u voeren, na terugkomst.
Ik bied u mijn werkzaamheden voor een zeer aantrekkelijke prijs aan, van € 6.600 excl. BTW. Reis- en verblijfskosten zijn in deze prijs niet inbegrepen. Wel bestaat de mogelijkheid om een hotel en chauffeur te reserveren, de betaling daarvan zal door u zelf in de regio geschieden.
Heb ik uw interesse gewekt? Bel naar 06-26582695 of mail via info@sermaya.nl voor het maken van een afspraak voor een intake. Ik sta u graag te woord! Als u direct reageert, kan ik meteen voor u aan de slag. In het voorjaar al kunnen wij gezamenlijk de kansen grijpen voor uw onderneming in Servië!
www.sermaya.nl/maatchmaking
woensdag 29 oktober 2008
Mijn Volkskrantblog is gereed!
Sinds 28 oktober ben ik de eigenaar van een Weblog op de Volkskrantblog (zie een link op de zijbalk van mijn Weblog). Het heeft mij inderdaad tijd gekost om deze blog te maken, maar ik ben zeer tevreden met het resultaat!
Mijn intentie is om succesverhalen van Nederlandse ondernemers, die in de Balkan actief zijn, bij het grote publiek bekend te maken!
Hopelijk levert dat interessante reacties op! Reacties zijn leuk dus voel je ook vrij te reageren!
Mijn intentie is om succesverhalen van Nederlandse ondernemers, die in de Balkan actief zijn, bij het grote publiek bekend te maken!
Hopelijk levert dat interessante reacties op! Reacties zijn leuk dus voel je ook vrij te reageren!
dinsdag 28 oktober 2008
IT outsourcing naar de Balkan: Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan?
Noteer in je agenda: 20 november a.s.
'Spark organiseert een event voor bedrijven die alles willen weten over IT outsourcing naar de Balkan. Waarom moet je erheen en hoe zorg je dat het successvol wordt?' Lees meer hierover en registreer...
Mis het niet! En, ik ben er natuurlijk ook!
'Spark organiseert een event voor bedrijven die alles willen weten over IT outsourcing naar de Balkan. Waarom moet je erheen en hoe zorg je dat het successvol wordt?' Lees meer hierover en registreer...
Mis het niet! En, ik ben er natuurlijk ook!
maandag 27 oktober 2008
FINANCIELE CRISIS IN SERVIE TREFT GEWONE MENSEN
Veel Serviërs vertrouwen banken niet meer. Als ze al eens dinars over hebben, rennen ze naar het wisselkantoor om euro's te kopen. Die bewaren ze vervolgens in een schoenendoos of, als ze iets meer over hebben, in een kluis. Ze halen het er weer uit als ze een nieuwe auto of een meubelstuk nodig hebben, een trouwerij moeten bijwonen of op vakantie willen.
Volkomen begrijpelijk. Om zijn oorlogen te financieren plunderde Slobodan Milosevic in de jaren 90-tig de staatskas, de pensioenfondsen en de banken. Alle instellingen waar geld te vinden was. De bevolking zette (uit nood) haar spaarcenten destijds telkens vast om te profiteren van een gegarandeerde depositorekening. Deze gaf een hogere rente dan een gewone spaarrekening. En precies toen sloeg de hyperinflatie toe. De staatskas en de banken waren bijna leeg geplunderd en het resterende spaartegoed was verdampt. Er kon niets meer worden uitbetaald, omdat er niets meer over was.
Maar in Servië zijn de tijden sinds de jaren 90-tig veranderd. Op een enkele na, zijn de meeste lokale banken verdwenen. Ze hebben plaats gemaakt voor internationale banken, want deze zijn, dacht men, te vertrouwen. Vaak hebben mensen daar rekeningen geopend, sommigen zelfs spaarrekeningen en deposito's. En toen kwam de huidige financiële crisis, welke ernstige financiële en economische problemen met zich mee brengt. Tegen deze achtergrond stelde de Vice-Gouverneur van de Nationale Bankvan Servië (NBS), Diana Dragutinovic, onlangs dat Servië een steunprogramma van het Internationale Monetaire Fonds (IMF) nodig heeft om investeerders terug te winnen. In 2006 verbrak Servië de banden met het IMF omdat de vele verkiezingen het onmogelijk maakten de volgens het fonds noodzakelijke hervormingen door te voeren. De Servische economie is namelijk sterk afhankelijk van buitenlandse leningen!
De Gouverneur van de NBS, Radovan Jelasic, komt dagelijks op televisie om de Serviërs te vertellen dat hun geld veilig is. De staat garandeert alle spaartegoeden, zegt hij. Maar, dat klopt niet helemaal. De staat garandeert alleen de spaartegoeden bij Servische banken. Inderdaad, bij die banken waar weinigen hun geld hebben ondergebracht. En dat herinnert veel mensen aan de oude, zo graag vergeten, tijden. Een periode waarin vertrouwen geen verstandige keuze was en integriteit niet zo hoog in het vaandel stond.
Vele bedrijven weten zichzelf toch wel te redden in dit land. Verdachte bedrijven verliezen misschien een miljoentje hier en daar, maar hun rekeningen op Cyprus zijn nog steeds veilig. De bouwbedrijven zijn rijk genoeg om de verkoop van een appartementencomplex uit te stellen, om te voorkomen dat de woningprijzen onderuit gaan. Als de export naar de EU stilvalt, heeft dat voor slechts weinigen consequenties. Het meeste geld in Servië wordt juist verdiend met importen.
Servië heeft de afgelopen achtentwintig jaar vele crisissen meegemaakt. De meeste hebben de man in de straat getroffen. Maar te verwachten is dat ook de huidige crisis, die met westenwind dit land binnenwaait, overwonnen zal worden.
woensdag 22 oktober 2008
Komt IKEA binnenkort naar Servië?
IKEA is bereid om max. 1 miljard te investeren in het opzetten van een aantal productie- en distributiecentra in Servië. Het bedrijf is van plan om circa 9.250 mensen aan het werk te helpen en op die manier een grote bijdrage leveren aan het verhogen van de arbeidsdeelname.
Er zouden twee distributiecentra in de hoofdstad Belgrado worden geopend. Regionaal, zouden er nog drie komen: in Novi Sad (Noord-Servië), Nis (Zuid-Servië) en Cacak (Centraal-Servië).
De voorwaarden die IKEA aan de Servische regering stelt, zijn:
- gratis of conform zeer lage prijzen bouwgrond volledig in eigen bezit krijgen;
- per distributiecentrum in totaal 35 tot 45ha beschikbaar stellen;
- commerciële- en bouwvergunningen snel geregeld krijgen;
- een ruim belastingvoordeel toezeggen;
- Servische wetten en regels gelijk stellen aan eigen standaarden.
Er zouden twee distributiecentra in de hoofdstad Belgrado worden geopend. Regionaal, zouden er nog drie komen: in Novi Sad (Noord-Servië), Nis (Zuid-Servië) en Cacak (Centraal-Servië).
De voorwaarden die IKEA aan de Servische regering stelt, zijn:
- gratis of conform zeer lage prijzen bouwgrond volledig in eigen bezit krijgen;
- per distributiecentrum in totaal 35 tot 45ha beschikbaar stellen;
- commerciële- en bouwvergunningen snel geregeld krijgen;
- een ruim belastingvoordeel toezeggen;
- Servische wetten en regels gelijk stellen aan eigen standaarden.
MEDEDINGINGSWET IN SERVIE OP KOMST
In Servië is de strijd tussen verschillende partijen om een doel te bereiken slechts voor enkelen weggelegd. Het betreft een zeer beperkt aantal monopolisten. Meestal gaat het hierbij om leveranciers (groothandelaars) van gelijke goederen, die aan dezelfde klandizie leveren.
De strijd gaat meestal om een aandeel in een beperkte markt, zoals omzet maximalisatie of afzet maximalisatie. In deze concurrentiestrijd gaat de winst van één (invloedrijke) partij ten nadele van de anderen (kleinere, minder invloedrijke partijen). Denk hierbij aan kartelafspraken en misbruik van een economische machtspositie. Dit leidt vaak tot hogere prijzen of beperkte keuzevrijheid voor de consument. Door fusies en overnames, die in deze regio op dit moment veel voorkomen, ontstaat ook een economische machtspositie of wordt deze zelfs nog meer versterkt!
We weten inmiddels dat bedrijven zich op verschillende manieren aan de concurrentiedruk op de prijs kunnen onttrekken. Productdifferentiatie en eigen aanbod specifieke kenmerken geven (kwaliteit, design, imago, leveringsvoorwaarden), zijn de manieren om zich te onderscheiden van de concurrentie. Daardoor worden klanten aan het eigen merk gebonden. Men wil eventueel een hogere prijs betalen dan voor concurrerende producten, die niet die specifieke kenmerken hebben.
De Servische regering stimuleert om die reden bedrijven moderne technologieën toe te passen, modern design en moderne marketinginstrumenten te gebruiken. Dit om het eventuele misbruik van een economische machtspositie te verzwakken en concurrentie te versterken!
Eind november zal de eerste opzet van de Servische Mededingingswet besproken worden. Het is de bedoeling dat de Servische Mededingingsautoriteit meer bevoegdheden krijgt bij geconstateerde overtredingen en bij het bestraffen van deze inbreuken op de Mededingingswetgeving. Naar verwachting zal de wet eind jaar 2008 definitief worden vastgesteld.
Ik ben zeer benieuwd naar de effecten van het controleren op naleving en het bestraffen van inbreuken op deze wetgeving! Voor deze regering is dit in ieder geval geen gemakkelijke klus om te klaren!
De strijd gaat meestal om een aandeel in een beperkte markt, zoals omzet maximalisatie of afzet maximalisatie. In deze concurrentiestrijd gaat de winst van één (invloedrijke) partij ten nadele van de anderen (kleinere, minder invloedrijke partijen). Denk hierbij aan kartelafspraken en misbruik van een economische machtspositie. Dit leidt vaak tot hogere prijzen of beperkte keuzevrijheid voor de consument. Door fusies en overnames, die in deze regio op dit moment veel voorkomen, ontstaat ook een economische machtspositie of wordt deze zelfs nog meer versterkt!
We weten inmiddels dat bedrijven zich op verschillende manieren aan de concurrentiedruk op de prijs kunnen onttrekken. Productdifferentiatie en eigen aanbod specifieke kenmerken geven (kwaliteit, design, imago, leveringsvoorwaarden), zijn de manieren om zich te onderscheiden van de concurrentie. Daardoor worden klanten aan het eigen merk gebonden. Men wil eventueel een hogere prijs betalen dan voor concurrerende producten, die niet die specifieke kenmerken hebben.
De Servische regering stimuleert om die reden bedrijven moderne technologieën toe te passen, modern design en moderne marketinginstrumenten te gebruiken. Dit om het eventuele misbruik van een economische machtspositie te verzwakken en concurrentie te versterken!
Eind november zal de eerste opzet van de Servische Mededingingswet besproken worden. Het is de bedoeling dat de Servische Mededingingsautoriteit meer bevoegdheden krijgt bij geconstateerde overtredingen en bij het bestraffen van deze inbreuken op de Mededingingswetgeving. Naar verwachting zal de wet eind jaar 2008 definitief worden vastgesteld.
Ik ben zeer benieuwd naar de effecten van het controleren op naleving en het bestraffen van inbreuken op deze wetgeving! Voor deze regering is dit in ieder geval geen gemakkelijke klus om te klaren!
Meer werk maken van Balkan business opportunities
Op 8 oktober jl. bruiste de Kamer van Koophandel Rotterdam van Balkan sferen: de handels- en landbouwattachés en de medewerkers van de Nederlandse ambassades in de Balkan regio waren tijdens de Spreekdagen Westelijke Balkan in Nederland aanwezig. Dit met als doel om Nederlandse ondernemers (in totaal 150) te informeren over de zakelijke kansen in de Balkan.
Er werden verschillende vragen door Nederlandse ondernemers gesteld: over de afzetmarkt, wet- en regelgeving, potentiële afnemers, kansrijke sectoren en samenwerking met de lokale overheden. Vele ondernemers toonden belangstelling voor de investerings- en handel mogelijkheden in fruit-, groente- en bloemensector. Dit heeft nogmaals bewezen dat deze sectoren kansrijke sectoren zijn, waarin Nederlandse ondernemers hun steentje bij kunnen dragen tot de versterking van de concurrentiepositie van de Balkan landen in Europa.
Zo'n 50 deelnemers bezochten tevens het seminar, dat dezelfde middag plaatsvond. 'Nederlandse ondernemers kunnen meer werk maken van Balkan business opportunities', benadrukten alle sprekers tijdens dit seminar in hun speech over hun ervaringen in de regio.
Daarna was voldoende ruimte om met elkaar kennis te maken en praktische kennis over elkaars business in de regio uit te wisselen. Met een stapel visitekaartjes op zak ging iedereen weer naar huis. Het netwerken is de manier om goed op de hoogte te blijven!
Er werden verschillende vragen door Nederlandse ondernemers gesteld: over de afzetmarkt, wet- en regelgeving, potentiële afnemers, kansrijke sectoren en samenwerking met de lokale overheden. Vele ondernemers toonden belangstelling voor de investerings- en handel mogelijkheden in fruit-, groente- en bloemensector. Dit heeft nogmaals bewezen dat deze sectoren kansrijke sectoren zijn, waarin Nederlandse ondernemers hun steentje bij kunnen dragen tot de versterking van de concurrentiepositie van de Balkan landen in Europa.
Zo'n 50 deelnemers bezochten tevens het seminar, dat dezelfde middag plaatsvond. 'Nederlandse ondernemers kunnen meer werk maken van Balkan business opportunities', benadrukten alle sprekers tijdens dit seminar in hun speech over hun ervaringen in de regio.
Daarna was voldoende ruimte om met elkaar kennis te maken en praktische kennis over elkaars business in de regio uit te wisselen. Met een stapel visitekaartjes op zak ging iedereen weer naar huis. Het netwerken is de manier om goed op de hoogte te blijven!
dinsdag 21 oktober 2008
Servië: Wat gebeurt er met je spaargeld en lening?
Het spaargeld in Servië blijkt iets meer veilig dan gedacht! Een spaarder bij een Servische bank krijgt volgens het garantiestelsel van de Servische regering € 50.000 terug mocht een bank failliet gaat. Dit bedrag was een week geleden slechts € 3.000. Het huidige garantiestelsel zal, indien volgens de regering dat nodig blijkt te zijn, spaartegoeden tot €100.000 garanderen per rekeninghouder per bank.
Serviërs zijn vaker hun spaarcenten kwijtgeraakt, door in de jaren 90-tig hun geld bij verschillende (later bleek, onbetrouwbare) banken neer te zetten. Om het vertrouwen in de huidige monetaire politiek te behouden, heeft de regering besloten het sparen te stimuleren, door de belasting op rente-inkomsten uit spaargelden af te schaffen. De regering zal ook tijdelijk (tot het jaar 2012) de belasting op dividenduitkering stopzetten. Deze snelle actie getuigt van gezond verstand, nu de Servische regering hard bezig is om het vertrouwen van de burger te herstellen!
Serviërs zijn vaker hun spaarcenten kwijtgeraakt, door in de jaren 90-tig hun geld bij verschillende (later bleek, onbetrouwbare) banken neer te zetten. Om het vertrouwen in de huidige monetaire politiek te behouden, heeft de regering besloten het sparen te stimuleren, door de belasting op rente-inkomsten uit spaargelden af te schaffen. De regering zal ook tijdelijk (tot het jaar 2012) de belasting op dividenduitkering stopzetten. Deze snelle actie getuigt van gezond verstand, nu de Servische regering hard bezig is om het vertrouwen van de burger te herstellen!
woensdag 8 oktober 2008
WAT GAAT ER GOED IN SERVIE?
De regering blijft de ICT- industrie stimuleren en promoten
Afgelopen maand, tijdens een internationale investeringsconferentie bij de Harward club in New York, zijn grote investeringsorganisaties en ministers uit verschillende landen aanwezig geweest. De presentatie van investeringsmogelijkheden in Servië was verzorgd door de ex president van European Bank for Reconstraction and Developement (EBRD), Jacques Lemier. Tijdens deze conferentie hebben vele Amerikaanse ICT bedrijven (waaronder IBM, Intel en Dell) interesse getoond voor de ICT investeringen in Servië en effecten ervan.
Investeringen in infrastructuur geaccordeerd
De European Investment Bank (EIB) heeft, in de laatste week van september, een definitief besluit genomen m.b.t. de investeringen in Corridor 10 (Salsburg-Ljubljana-Zagreb-Belgrado-Niš-Skopje-Thessaloniki). De EIB zal er een bedrag van € 540 mln. aan besteden. De Wereldbank (WB) heeft bevestigd € 400 mln. te willen investeren in hetzelfde project. De prekwalificatie tenders zullen binnenkort worden geopend. Vanaf 2009 kunnen de geselecteerde projectuitvoerders aan de slag, want per 1 januari volgend jaar worden de financiële middelen van de EIB en de WB beschikbaar gesteld.
Siemens heeft laten weten te willen investeren in het spoorwegnet van Servië. Deze onderneming onderzoekt tevens de mogelijkheden voor investeringen in energie en waterzuiveringsystemen.
Meubelindustrie op de kaart
Noordoost Servië beschikt over hout van top kwaliteit. De industrieën, zoals productie van parket, meubels, papier en kinderspeelgoed, hebben potentie. Bouw- en constructie-industrie vertonen tevens een groei, want Slavonisch eiken wordt steeds meer gebruikt voor de productie van deuren, kozijnen en zelfs gebouwen.
Dit gegeven speelt voor een onderneming als Ikea een belangrijke rol. Ikea blijkt geïnteresseerd te zijn om 1,1 miljard te investeren in meubelproductie in Servië. Op die manier wordt de werkgelegenheid in de regio bevorderd, want dat creëert 9.000 nieuwe werkplaatsen. Op dit moment zijn onderhandelingen gaande met de top van de Servische regering, die bij deze ontwikkelingen is betrokken.
Servische topdesigner op de Nederlandse markt
De Servische modefabrikanten (Pasaz, Ivkovic, Tribeka, Koi-knit i Tifani) werken al geruime tijd serieus aan de ontwikkeling van een eigen brand en imago. Ze krijgen tegenwoordig steeds meer opdrachten vanuit het buitenland.
Ivkovic design is geïnspireerd door de Servische etno-stijl, Pasaz ontwerpt unieke creaties voor het exclusieve marktsegment. Tribeka maakt mode voor de zakenvrouw en Tifani produceert informele kinder- en jongeren kleding.
Bij het bedrijf Ivkovic (brand Ivko) stromen vele orders vanuit verschillende landen binnen. Sinds kort zijn er zelfs 4 winkels in Nederland geopend (2 in Amsterdam, 1 in Haarlem en 1 in Den Haag) waar, naast vele andere exclusieve merken, de designs van Ivko aan Nederlandse vrouw worden gepresenteerd.
Wat kan beter?
Servië maakt weinig gebruik van preferentiële export
Servië maakt onvoldoende gebruik van de preferentiële exportreguleringen m.b.t. export van vlees, wijn en zelfs fruit! Servië zou tenminste 8.875 t kalfsvlees per jaar kunnen uitvoeren, maar exporteert op dit moment slechts 2.000 t.
Binnen de EU gaat steeds meer de voorkeur uit naar voedsel zonder GMO (genetically modified organism). Servië heeft potentie om vlees zonder GMO te produceren en haar hele jaarproductie aan export toe te schrijven.
Om Servische agro-industrie concurrerend te maken is het noodzakelijk om daar meer lokale subsidies voor beschikbaar te stellen. Op dit moment wordt slechts € 37 per inwoner aan ondersteuning uit lokale middelen geboden, terwijl in de EU dat €130 per inwoner bedraagt.
Deficitaire handel moet plaats maken voor hogere investeringen en lagere uitgaven
Servië zou zich veel meer moeten richten op de privatisering van- en investering binnen bedrijven. De uitgaven zouden moeten dalen, want er wordt op dit moment meer uitgegeven dan dat er wordt verdiend.
Afgelopen maand, tijdens een internationale investeringsconferentie bij de Harward club in New York, zijn grote investeringsorganisaties en ministers uit verschillende landen aanwezig geweest. De presentatie van investeringsmogelijkheden in Servië was verzorgd door de ex president van European Bank for Reconstraction and Developement (EBRD), Jacques Lemier. Tijdens deze conferentie hebben vele Amerikaanse ICT bedrijven (waaronder IBM, Intel en Dell) interesse getoond voor de ICT investeringen in Servië en effecten ervan.
Investeringen in infrastructuur geaccordeerd
De European Investment Bank (EIB) heeft, in de laatste week van september, een definitief besluit genomen m.b.t. de investeringen in Corridor 10 (Salsburg-Ljubljana-Zagreb-Belgrado-Niš-Skopje-Thessaloniki). De EIB zal er een bedrag van € 540 mln. aan besteden. De Wereldbank (WB) heeft bevestigd € 400 mln. te willen investeren in hetzelfde project. De prekwalificatie tenders zullen binnenkort worden geopend. Vanaf 2009 kunnen de geselecteerde projectuitvoerders aan de slag, want per 1 januari volgend jaar worden de financiële middelen van de EIB en de WB beschikbaar gesteld.
Siemens heeft laten weten te willen investeren in het spoorwegnet van Servië. Deze onderneming onderzoekt tevens de mogelijkheden voor investeringen in energie en waterzuiveringsystemen.
Meubelindustrie op de kaart
Noordoost Servië beschikt over hout van top kwaliteit. De industrieën, zoals productie van parket, meubels, papier en kinderspeelgoed, hebben potentie. Bouw- en constructie-industrie vertonen tevens een groei, want Slavonisch eiken wordt steeds meer gebruikt voor de productie van deuren, kozijnen en zelfs gebouwen.
Dit gegeven speelt voor een onderneming als Ikea een belangrijke rol. Ikea blijkt geïnteresseerd te zijn om 1,1 miljard te investeren in meubelproductie in Servië. Op die manier wordt de werkgelegenheid in de regio bevorderd, want dat creëert 9.000 nieuwe werkplaatsen. Op dit moment zijn onderhandelingen gaande met de top van de Servische regering, die bij deze ontwikkelingen is betrokken.
Servische topdesigner op de Nederlandse markt
De Servische modefabrikanten (Pasaz, Ivkovic, Tribeka, Koi-knit i Tifani) werken al geruime tijd serieus aan de ontwikkeling van een eigen brand en imago. Ze krijgen tegenwoordig steeds meer opdrachten vanuit het buitenland.
Ivkovic design is geïnspireerd door de Servische etno-stijl, Pasaz ontwerpt unieke creaties voor het exclusieve marktsegment. Tribeka maakt mode voor de zakenvrouw en Tifani produceert informele kinder- en jongeren kleding.
Bij het bedrijf Ivkovic (brand Ivko) stromen vele orders vanuit verschillende landen binnen. Sinds kort zijn er zelfs 4 winkels in Nederland geopend (2 in Amsterdam, 1 in Haarlem en 1 in Den Haag) waar, naast vele andere exclusieve merken, de designs van Ivko aan Nederlandse vrouw worden gepresenteerd.
Wat kan beter?
Servië maakt weinig gebruik van preferentiële export
Servië maakt onvoldoende gebruik van de preferentiële exportreguleringen m.b.t. export van vlees, wijn en zelfs fruit! Servië zou tenminste 8.875 t kalfsvlees per jaar kunnen uitvoeren, maar exporteert op dit moment slechts 2.000 t.
Binnen de EU gaat steeds meer de voorkeur uit naar voedsel zonder GMO (genetically modified organism). Servië heeft potentie om vlees zonder GMO te produceren en haar hele jaarproductie aan export toe te schrijven.
Om Servische agro-industrie concurrerend te maken is het noodzakelijk om daar meer lokale subsidies voor beschikbaar te stellen. Op dit moment wordt slechts € 37 per inwoner aan ondersteuning uit lokale middelen geboden, terwijl in de EU dat €130 per inwoner bedraagt.
Deficitaire handel moet plaats maken voor hogere investeringen en lagere uitgaven
Servië zou zich veel meer moeten richten op de privatisering van- en investering binnen bedrijven. De uitgaven zouden moeten dalen, want er wordt op dit moment meer uitgegeven dan dat er wordt verdiend.
dinsdag 23 september 2008
WAARDE VAN GROEI
De industriële productie in Servië stijgt, de buitenlandse handel neemt toe en de investeringen in infrastructuur, industrie, agro en MKB ondernemerschap staan op de agenda. Al met al neemt het vertrouwen in Servië toe en zijn steeds meer buitenlandse bedrijven geïnteresseerd om in het land te investeren.
Industriële productie van Servië 5,4% hoger ten opzichte van 2007
De industrieën waar aanmerkelijke groei is te constateren, zijn:
- De verwerkingsindustrie (groei van 5,6%), en dan voornamelijk productie van niet lang houdbare producten (groei van 8,2%),
- De productie en distributie van elektrische energie, gas en water (groei van 5,2%),
- De winning van steen, mijnbouw (groei van 3,2%),
- De productie van chemische producten en chemicaliën,
- De productie van transportmiddelen,
- De productie van metaal (behalve productie van machines).
Handelswaarde van Servië 24% hoger ten opzichte van 2007
Het Servisch Centraal Bureau voor Statistiek heeft bevestigd dat de totale handelswaarde circa 24% hoger is ten opzichte van dezelfde periode van het afgelopen jaar. De handelswaarde met de EU is nog steeds meer dan de helft van de totale handelswaarde. Toch is een deficitaire handelbalans te constateren, aangezien import meer is gegroeid (24,2%) dan export (21,7%). Deze situatie is voornamelijk veroorzaakt door een hoge olieprijs op de wereldmarkt, want import van olie bedraagt 19,5% van totale import van Servië. Aan de andere kant maken de Servische exporteurs weinig gebruik van de bilaterale Free Trade overeenkomst met Rusland.
Met Bosnië en Herzegovina, Montenegro en Macedonië is nog steeds een suficitaire handelsbalans te constateren. Dit wijst op een snellere groei van de exportvolumes in vergelijking met de importvolumes.
Export
Op de goede exportcijfers heeft het onderstaande een grote rol gespeeld:
- Privatisering en reorganisatie van staatsbedrijven;
- Vrijhandelsakkoord met CEFTA landen (Central European Free Trade Agreement). De CEFTA bestaat uit Servië, Montenegro, Bosnië-Herzegovina, Albanië, Kroatië, Macedonië, Moldavië en de UNMIK namens Kosovo. De vrijhandelszone heeft als doel het volume van de regionale markt te vergroten en de regio aantrekkelijk te maken als vestigingsplaats voor buitenlandse bedrijven. De zone moet daarnaast de economische groei van de regio stimuleren zodat de werkloosheid zal afnemen;
- Export van landbouwproducten naar CEFTA landen;
- Overeenkomst met de Europese Unie (EU) m.b.t. vergemakkelijking van handel in textielindustrie. De EU heeft met Servië een preferentieel handelsakkoord afgesloten, wat inhoudt dat de export vanuit Servië niet langer belast zal worden met bijvoorbeeld quota en gevrijwaard zal zijn van invoerrechten bij export naar de Europese markt;
- Export naar de EU landen en import vanuit de dollarlanden;
- Een goede verhouding van de dinar t.o.v. de Euro.
De grootste exportlanden zijn Montenegro, Bosnië, Herzegovina en Italië. De exportproducten zijn ijzer en staal, metaalproducten, textiel, groente en fruit (voornamelijk frambozen), hetgeen 34,3% van de totale export is.
Import
De grootste importlanden zijn Rusland, Duitsland en Italië. De importproducten zijn olie en gas, transportmiddelen (bussen en minibussen), auto’s, ijzer en staal, en industriële machines voor algemeen gebruik.
Waar wordt in geïnvesteerd in Servië?
Infrastructuur
Vanaf 2000 heeft de EBRD (European Bank for Reconstruction and Development) € 1,3 miljard geïnvesteerd in energie-infrastructuur en financiële dienstverlening. Conform recente berichten is de EBRD van plan om te blijven investeren in soortgelijke projecten in de komende jaren.
In de derde week van september vindt een bijeenkomst plaats tussen de Servische autoriteiten en de Wereld Bank, EBRD en EIB (Europese Investeringsbank). Deze drie organisaties zijn bereid om gezamenlijk circa € 1 miljard te investeren in Koridor 10 (Salsburg-Ljubljana-Zagreb-Belgrado-Niš-Skoplje-Thessaloniki), waarvan € 1,7 mln. voor rekening van EBRD zal zijn.
De EBRD is bereid om de volgende investeringen te doen:
- jaarlijks € 250-280 mln. voor het aanleggen van Koridor 10 in Servië en het uitbreiden van het spoorwegnet,
- € 152 mln. voor het aanleggen van de autosnelweg Nis-Dimitrovgrad en de autosnelweg van Belgrado naar de Adriatische kust,
- € 100 mln. extra voor modernisering van de bestaande spoorwegen, lichte industrie en lokale communale infrastructuur.
Industrie
De EBRD heeft een krediet van € 10 mln. toegezegd aan Raiffeisen Leasing in Servië, welke organisatie opgericht is door de Raiffeisen Bank in Belgrado en de Oostenrijkse Raiffeisen Leasing International GmbH. Dit krediet is bestemd voor Servische MKB bedrijven, die behoefte hebben aan industrievoorzieningen of lichte transportmiddelen, om een hoger niveau van productie te kunnen realiseren. Dit EBRD krediet is een extra bedrag op de € 10 mln. die Raiffeisen Leasing al heeft gekregen in juni 2006.
MKB en agro
De Opportunity Bank haar ‘core business’ is financiële dienstverlening aan MKB en agro bedrijven. Wat ook specifiek voor deze bank is, zijn kredieten voor starters zonder business verleden en een business plan. Deze bank heeft in de afgelopen twee jaar 780-starterskredieten verstrekt, ter waarde van totaal € 5,2 mln. De Opportunity Bank heeft op dit moment 500 actieve klanten, waarvan 50% een business krediet tot max. € 10.000 heeft gekregen. De meeste interesse in kredietfinanciering is nog steeds bij handelsbedrijven te constateren, terwijl agro kredieten zeer karakteristiek zijn voor agro bedrijven buiten de hoofdstad Belgrado.
vrijdag 5 september 2008
SPREEKDAGEN WESTELIJKE BALKAN
Het is zover! Op 7 oktober (bij Kamer van Koophandel Arnhem) en 8 oktober (bij Kamer van Koophandel Rotterdam) vinden de spreekdagen Westelijke Balkan plaats. Deze spreekdagen worden georganiseerd door de EVD, Ministerie van LNV en Kamers van Koophandel. Bent U van plan om zaken te doen op de Westelijke Balkan? Indien ja, is het zeker aan te bevelen om aan deze spreekdagen deel te nemen! Schrijf daarom tijdig in! Ik zal er ook zijn. Het is een uitstekende gelegenheid om elkaar te ontmoeten, en alle voor- en nadelen van het zaken doen op de Balkan met elkaar te bespreken.
Tijdens deze dagen zullen de handels- en landbouwattachés en een groot aantal actieve Nederlandse bedrijven in de regio, aanwezig zijn. U kunt met ze in gesprek komen over de volgende landen: Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kosovo, Kroatië, Macedonië, Montenegro, Servië en Slovenië. Ze zullen proberen U antwoord te geven op de volgende vragen:
• Is er in genoemde landen een afzetmarkt voor mijn product?
• Met welke regelgeving heb ik te maken?
• Waar vind ik namen en adressen van potentiële afnemers?
• Hoe is de samenwerking met de lokale overheden?
Alle informatie over deze spreekdagen kunt U krijgen bij de EVD, Wilma Couperus, Tel 070-778 84 15, couperus@evd.nl of U kunt U direct inschrijven via http://www.evd.nl/zoeken/showbouwsteenasp?bstnum=217899&location=/evenementen/agenda/
Tijdens deze dagen zullen de handels- en landbouwattachés en een groot aantal actieve Nederlandse bedrijven in de regio, aanwezig zijn. U kunt met ze in gesprek komen over de volgende landen: Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kosovo, Kroatië, Macedonië, Montenegro, Servië en Slovenië. Ze zullen proberen U antwoord te geven op de volgende vragen:
• Is er in genoemde landen een afzetmarkt voor mijn product?
• Met welke regelgeving heb ik te maken?
• Waar vind ik namen en adressen van potentiële afnemers?
• Hoe is de samenwerking met de lokale overheden?
Alle informatie over deze spreekdagen kunt U krijgen bij de EVD, Wilma Couperus, Tel 070-778 84 15, couperus@evd.nl of U kunt U direct inschrijven via http://www.evd.nl/zoeken/showbouwsteenasp?bstnum=217899&location=/evenementen/agenda/
10 VRAGEN AAN BART OMLO
Op 8 oktober a.s. zal Bart Omlo, manager Engineering van HintTech, een korte presentatie geven over het ondernemen in Servië bij de Kamer van Koophanden Rotterdam. De komende bijeenkomst Westelijke Balkan was voor mij aanleiding Bart een aantal vragen te stellen over zijn ervaringen in de regio.
Wat doet HintTech?
HintTech is een innovatief ICT bedrijf met vestigingen in Nederland, Verenigde Staten en Servië. Het bedrijf richt zich op uitwerking van goede ideeën, werkt uitsluitend met innovatieve en bewezen technologieën en is specialist op het gebied van Java, .NET, Tridion en Hippo. HintTech houdt zich voornamelijk met twee dingen bezig: E-business en IT-projecten. E-business houdt in de ontwikkeling van complexe en omvangrijke websites van grote organisaties zoals bijvoorbeeld ING, KLM en de Tweede Kamer. IT-projecten zijn gericht op het ontwikkelen van softwarepakketten op maat.
Wie zijn jullie klanten?
Onze klanten zijn de overheden en het Nederlandse bedrijfsleven. We hebben bijvoorbeeld de website van de Tweede Kamer ontwikkeld. Hiervoor hebben we de achterkant van de hele site, het Intranet en Internet gebouwd. Voor Shell hebben wij, voor een wereldwijd netwerk, het softwarepakket geschreven.
Waarin onderscheidt HintTech zich van andere ICT bedrijven?
We richten ons op inhoud en innovatie en wij zijn relatief klein. We beschikken over technisch hoogwaardig, flexibel ingesteld en betrokken personeel, zowel hier in Nederland als in Servië. Wij zien beide vestigingen als één bedrijf, dat gezamenlijk onder het platform van HintTech Development Center (HDC) de beste resultaten voor haar klanten wil realiseren. We zijn namelijk geen typisch ICT bedrijf dat aan outsourcing doet om slechts een kostenbesparing te realiseren. Bij ons staat kwaliteit, innovatie en goede samenwerking tussen Nederlandse en Servische ICT deskundigen voorop!
Waarom hebben jullie destijds voor Servië gekozen?
Dejan Curcic, onze partner in Novi Sad, heeft destijds een opdracht voor NUON uitgevoerd. Hij wilde de Nederlandse markt op en wilde samenwerkingsverbanden aangaan met een niet al te groot Nederlands bedrijf, met een platte organisatiestructuur. Hij was op zoek naar dezelfde mentaliteit die hier bij HintTech heerst: samen aanvallen en aanpakken, samen als club iets bereiken! Aangezien Hinttech dezelfde ideeën had, lag het sluiten van een partnerschap voor de hand. Het openen van een office in Novi Sad is daar het resultaat van.
Wat is jullie als eerste opgevallen in Servië?
Ons valt de professionaliteit van de ICT mensen op. Ze spreken goed Engels, zijn zeer loyaal en tonen kennis van dezelfde technologieën die wij in Nederland kennen. Ze zijn vooruitstrevend en willen in eigen land verder groeien. Behoefte om naar Nederland te verhuizen is er niet. Er is eerder sprake van een tegenovergestelde beweging: de Servische ICT Diaspora keert terug, rijk aan kennis en internationale ervaring, hetgeen het land ten
goede komt.
Waar zijn de Serviërs volgens jou minder goed in?
Serviërs zijn generalisten. Ze hebben een goede algemene ontwikkeling, brede kennis en ze hebben alles al een keer gezien of gedaan. Daar word je een senior ICT-er omdat je over een brede blik beschikt, in Nederland daarentegen, omdat je meer focus hebt.
In Nederland worden vragen gesteld voordat er fouten worden gemaakt. Serviërs willen problemen zelf oplossen, ze hebben hoge verwachtingen van zichzelf. Ze tonen een wat meer introverte houding t.o.v. Nederlanders, die zeer extravert uit de hoek kunnen komen.
Lange termijn denken is aan Serviërs niet besteed, hetgeen begrijpelijk is gezien de recente ontwikkelingen in het land. Vandaag is wat telt.
Wat is de kern van goed ondernemen in Servië?
HintTech wil zich als één bedrijf profileren. Dan pas haal je er uit wat er in zit! Dat willen de Serviërs ook. Met alle medewerkers, of het nu om Nederlands of Servisch personeel gaat, wordt een personeelsontwikkelingsplan (POPs) besproken. De Serviërs komen hier naartoe om opleidingen te volgen en Nederlanders gaan naar Servië om nieuwe ontwikkelingen toe te lichten, met elkaar te sparren om tot nieuwe ideeën te komen. Zo creëren wij specialisten in één bedrijf, waar wij met zijn allen met plezier werken. Grenzeloos ondernemen en investeren in persoonlijke ontwikkeling van al onze medewerkers levert kwaliteit op! Ook duurzame samenwerkingsverbanden vormen een aanwinst voor het hele team!
Wat denk je dat Servië aantrekkelijk maakt voor Nederlandse ondernemers?
ICT- outsourcing zal in de komende jaren steeds aantrekkelijker worden. Servië trekt enorm veel aandacht want het land biedt hoogwaardig ICT personeel en ligt op 2 uur vliegen hier vandaan. In het geval dat Servië lid wordt van de EU, verwacht ik een stijgende toestroom van ICT specialisten uit Servië, die voor een aantal maanden in Nederland zullen worden gedetacheerd. Een freelance ICT markt zal op gang komen!
Waar liggen de prioriteiten voor HintTech in de komende jaren?
We zullen gezamenlijk met ons Servisch ICT personeel een goede prijs-kwaliteitverhouding aan onze klanten willen blijven leveren! Aangezien ons bedrijf groeit, is een nieuw pand in Novi Sad bittere noodzaak geworden.
Wat zijn je aanbevelingen aan de Nederlandse ondernemers?
Neem een goede advocaat in de hand, vanwege de zeer ingewikkelde procedures. HintTech heeft daartoe bijvoorbeeld een bestaand bedrijf overgenomen, maar wilde conform de Nederlandse richtlijnen werken, formeler en uitgebreider in contracten zijn, dezelfde rechten en plichten vastleggen voor Nederlands en Servisch ICT - personeel.
In onroerend goed investeren in Servië is op dit moment zeer interessant en, buiten de hoofdstad Belgrado, nog betaalbaar. Over een aantal jaren is de verwachting dat de prijzen enorm gaan stijgen.
Investeer in de persoonlijke ontwikkeling van Serviërs. Dat levert kwaliteit op, en is een aanwinst voor het hele team!
zaterdag 23 augustus 2008
FRUITPRODUCTIE IN SERVIE - NATUUR OP HAAR BEST!
Servië is de grootste fruitproducent van Zuidoost Europa. Een goed klimaat en vruchtbare grond leveren fruit van topkwaliteit! Het agrarische areaal in Servië is groter dan 6 mln. hectare, waarvan meer dan 310.000 hectare fruitteelt is. Het voornaamste fruit is pruim, hetgeen 40% van de totale fruitproductie bedraagt. Andere belangrijke teelten zijn appels, druiven, peren, perziken, abrikozen, kersen, frambozen en aardbeien. De vraag naar de laatste twee groeit gestaag. Weet u dat Servië een van de grootste producenten en exporteurs is van frambozen in de wereld? Aan de andere kant is de teelt van blauwe bosbessen en overheerlijke bosaardbeien sterk in opkomst!
Export
Vers fruit groeit in populariteit! Servië neemt een vooraanstaande positie in op de Europese markt voor vers kwaliteitsfruit. Anderzijds wordt 60% van het fruit in Servië verwerkt tot levensmiddelenproducten. De belangrijkste export producten zijn bevroren fruit, fruitsappen, concentraten, gedroogd fruit, pure en jams. Kwaliteitsvruchtensappen behoren op dit moment tot de snelst groeiende exportproducten (denk aan Smoothy)!
Er is een opwaartse trend te constateren in export van Servisch fruit, niet alleen in hoeveelheid, maar ook in het aantal afnemende landen. De grootste afnemers zijn de landen van de Europese Unie en wel in het bijzonder Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, België, Nederland, Engeland, Italië en Zweden.
Door strengere voedselveiligheidseisen vanuit de EU, hebben vele bedrijven in Servië HACCP kwaliteitseisen geïntroduceerd.
Biologisch is logisch
Duurzame ontwikkeling is voor iedereen van belang, heel compleet en verantwoord! De biologische sector speelt hierin een voortrekkersrol. Steeds meer producenten voelen zich daartoe aangetrokken en zien daarin toekomst. Ook in Servië is de biologische sector een steeds grotere rol gaan spelen! Waar liggen de kansen voor het Nederlands bedrijfsleven in Servië? Nederland kan vanwege haar kennis en kunde snel innovaties in de markt zetten. Lage arbeidskosten in Servië (ook vanwege handmatig oogsten) maken prijs-kwaliteitverhouding aantrekkelijk! Telen van organisch fruit in Servië biedt perspectief!
Waar is Servië rijk aan?
Pruimen
- Aantal bomen: 42,5 mln.
- Regio: Centraal Servië = 94% (voornamelijk in de regio Kolubara, Cacak, Valjevo, Pozarevac)
- Seizoen: juni t/m september
- Producten: sljivovica (pruimenjenever), gedroogde pruimen, pruimenjam
- Export: verse pruimen = 74%, gedroogde pruimen = 23%, overig = 3%.
Appels
- Aantal bomen: 15 mln.
- Regio: Noord Servië (Bela Crkva, Backa Palanka, Novi Sad, Subotica, Kanjiza)
- Seizoen: september t/m november
- Producten: appelsap, concentraten, jabukovaca (appeljenever)
- Export: verse appels = 90%, gedroogde appels en concentraten = 10%
- Bijzonderheden: Frankrijk is de grootste producent van appels; Servië is een van de belangrijkste producenten van organische appels (2/3 van de productie in Frankrijk).
Druiven
- Druiventeelt: 70.000 hectaren
- Seizoen: juli t/m oktober
- Regio: Noord Servië (Banat, Vrsac, Sremski Karlovci, Palic), Centraal Servië (Smederevo, Aleksandrovac), Zuid Servië (Vlasotince, Prokuplje, Negotin, Knjazevac)
- Producten: wijn
- Bijzonderheden: De producenten zijn kleine familiebedrijven.
Kersen
- Aantal bomen: zoete kersen = 1.8 mln. en zure kersen = 9 mln.
- Regio: Centraal Servië
- Seizoen: juni t/m augustus
- Producten: confituur/jam, kersensap, kersenlikeur, yoghurt, bonbons (van zure kersen)
- Export: bevroren zure kersen = 49%, verse zure kersen = 36%, kersen in blik = 15%
- Bijzonderheden: Griekenland is de grootste producent van Europa, hoewel Servische export van zure kersen stijgend is.
Frambozen
- Frambozenteelt: 16.000 hectaren
- Regio: Centraal Servië (regio Zlatibor)
- Seizoen: juni t/m juli
- Producten: bevroren frambozen = 90%, frambozen industrie (sap, yoghurt, concentraten) = 10%
- Export: bevroren = 93%, gekoeld = 7% (voor productie van frambozensap en concentraten)
- Bijzonderheden: Rusland is de grootste producent, gevolgd door Servië.
Perziken
- Aantal bomen: 4 mln.
- Regio: Servië
- Seizoen: juli t/m oktober
- Producten: confituur/jam
- Export: verse perziken = 46%, perziksap = 54%.
Aardbeien
- Aardbeienteelt: 8.500 ha
- Regio: Servië
- Seizoen: mei t/m juli
- Producten: confituur/jams, bonbons, verse aardbeiensap
- Export: bevroren aardbeien = 93%, vers en in blik = 7%
- Bijzonderheden: Weinig export, veel eigen gebruik.
Wat zijn de sterktes van fruitproductie in Servië?
- Zeer vruchtbare grond, met name in Noord Servië (Vojvodina) en Centraal Servië,
- Laagste gebruik van pesticiden in Europa (40kg per hectare),
- Goed klimaat,
- Lage arbeidskosten, ook vanwege handmatig oogsten,
- ‘ Wild fruits’, zoals bosaardbei, wordt traditioneel gecollecteerd,
- Leergierige, kennisrijke en jonge tuinders in Noord Servië (Vojvodina),
- 90% van alle lokaal geproduceerde organisch fruit wordt geëxporteerd,
- Strategische ligging (direct grenzend aan de EU),
- Tariefvrije overeenkomst met Rusland maakt de toegang mogelijk tot een markt van meer dan 150 mln. mensen.
Wat zijn de zwaktes van fruitproductie in Servië?
- Het areaal is weinig geïrrigeerd,
- Vergrijzing in het zuidelijke deel van het land,
- Fruit wordt geteeld door kleine familiebedrijven,
- Lage organisatiegraad bij producenten,
- Weinig samenwerking tussen producenten onderling, waardoor kennisuitwisseling wordt beperkt,
- Geringe samenwerking tussen schakels in de keten,
- Gebrek aan afzetcoöperaties om positie (ook internationaal) te versterken,
- Gebrek aan visie over geïntegreerde ontwikkeling van de sector,
- Gebrek aan kredieten voor investeringen,
- Geringe stimulerende maatregelen door de overheid.
Wat zijn de bedreigingen?
- Hoge energieprijzen,
- Monopoliseren van de consumentenmarkt door de grote supermarktketens, die eigen productie hebben of producenten aan zich contracteren. Mede hierdoor zullen vele kleine producenten verdwijnen.
- Kredieten en subsidies zijn niet toegankelijk voor kleine tuinders. De overheid stelt wel subsidies beschikbaar, waarvan circa 75% voor het noorden van het land is bestemd. De reden hiervoor is dat de tuinders jonger, kennisrijker en invloedrijker zijn dan in het minder goed ontwikkelde, vergrijsde zuiden.
Waar liggen de kansen voor de Nederlandse ondernemers?
- Productieverbetering door aanleg en investeringen in irrigatiesystemen en hagelnetten,
- Gecertificeerd plantmateriaal (leveren aan, of produceren in Servië),
- Moderne technologieën voor fruitverwerking tot vruchtensappen en concentraten,
- Advies en teeltbegeleiding,
- Kwaliteitsverbetering in opslag (koelcellen voor gekoelde opslag) en verpakking,
- Verbetering van kwaliteitsborging en standaards,
- Liberalisering van grondrechten biedt mogelijkheden voor buitenlandse investeerders om grond te kopen,
- Toenemende populariteit van vers fruit en biologisch geteeld fruit (200.000 hectaren zijn beschikbaar voor organische productie van fruit),
- Telen van zacht fruit, zoals frambozen en aardbeien,
- Goede kredietvoorzieningen voor de sector.
Wat kan Sermaya voor Nederlandse bedrijven betekenen?
Servië is een enorm land met een interessant potentieel voor de fruitproductie. Conform wensen zou Sermaya een marktonderzoek kunnen uitvoeren, een individueel matchmakingsprogramma met potentiële zakenpartners kunnen begeleiden en Nederlandse bedrijven ondersteunen bij het tot stand laten komen van samenwerkingsverbanden, inzake investeringen of import/export overeenkomsten.
donderdag 7 augustus 2008
INVESTEREN IN SERVIE IS NIEUWS!
Net als vele ondernemers, aan stil zitten in de zomer heb ik niet gedacht. Ik ben twee weken geleden in Servië geweest, waar ik kennismakingsgesprekken heb gevoerd met een aantal succesvolle lokale ondernemers. Bij de selectie van deze interessante en innovatieve lokale bedrijven werd ik ondersteund door de Nederlandse ambassade in Belgrado, het agentschap voor de regionale ontwikkeling in Krusevac (een stad ten zuiden van Belgrado) en mijn eigen relatienetwerk.
De intentie was om deze vooruitstrevende Servische bedrijven deel te laten nemen aan een project dat ik, samen met mijn zakelijke partner, het komende najaar ga opstarten: top ondernemers van Servië betrekken bij een innovatief project, dat aan Nederlandse bedrijven zal worden gepresenteerd! Innovatie en inspiratie staan hierbij centraal! Het stimuleren van de investeringen in de regio is de achterliggende gedachte!
De oriënterende gesprekken zijn zeer succesvol verlopen! Ons idee begon aldaar al serieuze vormen te krijgen en alle lokale bedrijven waren zeer enthousiast! Maar ja, zo eenvoudig ligt het niet. We wisten dat de politieke situatie in het land het ons niet gemakkelijk maakt om onze ideeën in Nederland te realiseren!
Net na ons terugkomst naar Nederland, gebeurde er iets hetgeen wij niet hadden verwacht! Na de vorming van een nieuwe regering en de arrestatie van Radovan Karadzic bleek Servië zeer interessant te zijn voor de Nederlandse ondernemers! Ik werd overspoeld met vragen, zowel over de kansen en bedreigingen als over de voor- en nadelen van de investeringen in de regio. Ik werd door de BNR nieuwsradio gevraagd om deel te nemen aan een live uitzending op 4 augustus jl.. Afgelopen woensdag gaf ik zelfs een interview aan het Financieele Dagblad. Investeren in Servië is nieuws! Het EU lidmaatschap lijkt steeds dichterbij te komen!
De resultaten van het recente onderzoek van PWC (PricewaterhouseCoopers) komen ook deze laatste weken op de kaart! Volgens hen staat Servië op de 3de plaats wat betreft de gunstige industriële productieomstandigheden en op de 7de plaats wat betreft de omstandigheden voor het leveren van diensten. PWC heeft dit onderzoek verricht in 34 landen, waar het BDP lager was dan $13.500 per inwoner en waar het aantal inwoners in het jaar 2007 meer was dan 5 mln. De reden waarom Servië zo hoog op de lijst is komen te staan is, volgens hen, voornamelijk te danken aan een BDP groei van circa 5,5% (in Rusland is dat 5%) en een stijgende instroom van directe buitenlandse investeringen! Ook dankzij de positieve ervaringen van buitenlandse bedrijven die onlangs aldaar hebben geïnvesteerd (US Steel, Fiat, Gasprom, Merril Lynch, Telekom uit Oostenrijk en News Corporation) of zijn van plan te investeren in Servië, hebben ertoe bijgedragen tot het verbeteren van de positie van dit land! Dit schept zeker vertrouwen en werkt stimulerend voor de toekomstige investeerders in de regio! PWC bevestigt ook dat zij verrast zijn door deze cijfers, want het gaat om een land dat nog steeds aan het herstellen is van de crisis van de jaren 90-tig!
Ook Bulgarije (tweede op de lijst) blijft volgens de PWC (en dankzij o.a. haar strategische positie in de regio) zeer interessant voor de buitenlandse investeerders. In het jaar 2004, toen Bulgarije op de 1ste plaats was op dezelfde lijst en vervolgens lid is geworden van de EU, stond Servië op de 24ste plaats als gevolg van de onzekere politieke situatie van destijds. Nu blijkt Servië aantrekkelijk voor buitenlandse ondernemers ook vanwege de vermogensbelasting van 10%, hetgeen 5% lager is dan in Bulgarije!
De net gevormde pro-Europese regering heeft sinds haar aantreden ook niet stil gezeten! Eind juli jl. is de regeling ten aanzien van de vereiste criteria voor buitenlandse investeringen aangepast. Dit om buitenlandse bedrijven te stimuleren om meer te gaan investeren in Servië. Deze regeling maakt het terugvorderen van een gedeelte van de geïnvesteerde middelen mogelijk (tot maximum van 25% van het totaal geïnvesteerde bedrag) voor alle buitenlandse bedrijven die meer dan €200 mln. in Servië hebben geïnvesteerd en meer dan 1000 mensen aan het werk hebben geholpen! Deze regeling is volgens de regering van groot belang voor de kansrijke auto- en elektronindustrie, informatie- en telecommunicatietechnologie. De ontwikkelingen in deze sectoren gaan razendsnel en daar liggen, volgens de regering, de kansen voor de innovatieve en creatieve Serviërs!
Uit verschillende bronnen is te vernemen dat zowel een pro-Europese regering als een stabiel investeringskader er naar toe hebben geleid dat de buitenlandse bedrijven bereid zijn om zelfs lagere winsten op hun investeringen te accepteren om op deze markt toe te mogen treden! Hoewel de politieke stabiliteit nog niet optimaal is en de infrastructuur in de regio nog tekort schiet, hebben de buitenlandse investeerders steeds meer vertrouwen in het potentieel van deze markt! Hier heeft Servië lang op moeten wachten! De tijd is nu rijp om zich als volwaardige partner aan te bieden!
Samen met mijn zakelijke partner zet ik met enthousiasme ons ‘innovatief project’ door, vol vertrouwen dat Nederlandse bedrijven er net zo enthousiast over zullen zijn als wij! Maar ja, daar zal ik het in mijn volgende nieuwsbrief over hebben. Even wachten, maar de inhoud mag er weer zijn!
maandag 30 juni 2008
10 VRAGEN AAN SRDJAN JOVANOVIC
Bedrijf: Banimex
Opgericht door: Srdjan Jovanovic
Actief in: Nederland, België, Duitsland, Engeland, Zwitserland, Verenigde Staten
Productiecentra in: Macedonië en Servië
Distributiecentra in: Servië, Macedonië, Nederland, Duitsland, Verenigde Staten
Actief in Nederland sinds: jaren 90-tig
Aantal medewerkers: 14 vaste krachten in verschillende landen, 360 ploegendienst medewerkers, 700-800 seizoenkrachten
Functie: Directeur
1. Wat doet Banimex?
Banimex is een producent en distributeur van vers fruit, bevroren fruit en hoogwaardige fruitpreparaten voor de voedingsmiddelenindustrie (vruchtenvullingen, geleien en jams). Al deze producten worden in Macedonië en Servië geproduceerd. Het bedrijf is in Macedonië opgericht. Tegenwoordig hebben wij vier vestigingen in vier verschillende landen: Macedonië, Servië, Duitsland en Nederland. Binnenkort gaan wij een vestiging openen in Verenigde Staten, waar wij ons product PURE willen introduceren. We zijn nog geen merk, maar met PURE willen wij dat juist worden!
2. Wie zijn jullie klanten?
Onze klanten zijn B2B (Business to Business) afnemers zoals industrie en groothandel. Denk bijvoorbeeld aan de industriële bakkerijen, yoghurtproducerende bedrijven zoals Danone en het Duitse Muller en grote ketens zoals Jumbo Supermarkten, Super de Boer en het Duitse concern Metro. Anderzijds krijgen wij steeds meer opdrachten van B2C (Business to Customer) afnemers, zoals hotels en restaurants, waar uitsluitend met (dag)verse en pure producten wordt gewerkt. Precies waar wij om bekend staan!
3. Hoe is het idee ontstaan om van een lokaal, een groot internationaal bedrijf te maken?
Wij hebben vanaf het begin al aan internationale handel gedaan. In de jaren 90-tig wilden wij onze activiteiten verder uitbreiden, maar gezien de politieke situatie en embargo tegen landen van het voormalige Joegoslavië, bleken onze producten internationaal niet meer aantrekkelijk. Ons fruit was duurder geworden, veroorzaakt door de hoge prijzen van pesticiden die wij toen noodgedwongen moesten importeren. Toch hebben wij niet stil gezeten! We hebben in die tijd internationale contacten opgebouwd, door vaak op beurzen aanwezig te zijn. Daar kregen wij snel door wie de belangrijke spelers waren. En gelukkig konden wij dankzij de moderne communicatiemiddelen deze contacten ook onderhouden. We zijn onze mensen blijven opleiden in New Orleans (VS), zodat ze conform de laatste technologieën kunnen produceren. We hebben in die tijd ook veel grond gekocht in Bitola en vlakbij Skopje. Wij wisten toen dat in West - Europa een grote vraag naar kwaliteitsfruit bestond en dat wij moesten blijven investeren om aan deze vraag te kunnen voldoen. Alleen de tijd was nog niet rijp! Pas later zijn wij gaan leveren aan Hero en Danone (in Nederland) en Zentis en Muller (in Duitsland). Onze kersen, frambozen, bramen en pruimen zijn tegenwoordig niet meer weg te denken bij zowel de industriële bakkerijen als de grote yoghurtproducerende bedrijven! Nu leveren wij gemiddeld 7000 ton fruit aan onze afnemers en maken wij gemiddeld 6 mln. Euro omzet per jaar. Alles wijst erop dat die groei nog wel doorzet!
4. Was het moeilijk om uw plannen te realiseren?
Nee, want wij wisten dat wij kwaliteitsproducten konden produceren. Bijvoorbeeld onze oblacina kers (Oblacina is een dorp onder de berg Kopaonik in Servië) is een uniek en zeer hoogwaardig product, dat nergens anders in de wereld te verkrijgen is! Dat ligt voornamelijk aan een goed klimaat en zeer vruchtbare grond in deze regio! Het succes hangt ook helemaal af van de goedkope, maar goed getrainde arbeidskrachten. Aan de andere kant zijn onze marges in Nederland vele malen lager dan de marges van andere distributeurs. Wij betalen liever een goed inkomen aan onze arbeidskrachten in de regio. Dat vergroot de motivatie en schept vertrouwen!
5. Is dat ook de kern van goed ondernemen in Servië?
Ja, want wij kennen de mentaliteit van onze boeren in Macedonië en Servië, daar komen wij zelf vandaan. We krijgen zaken sneller gerealiseerd als wij de arbeidskrachten een goed inkomen bieden en als wij voortdurend blijven investeren in hun opleiding. Steeds meer jonge mensen zien in dat agrobusiness in Macedonië en Servië het toekomstperspectief biedt. Dit wordt door de praktijk en onze steeds grotere orders bevestigd! En wij weten ook dat door middel van een partnerschap af te sluiten met de lokale partijen, hogere inkomens worden gerealiseerd. Het koloniale handelen wordt niet meer geaccepteerd.
6. Wat denk je dat Servië aantrekkelijk maakt voor Nederlandse ondernemers?
Het juiste klimaat en de vruchtbare grond! Onze kersen en frambozen bevatten meer fructose (22-24% resp. 16-18%) dan soortgelijk fruit elders! Volgens een onderzoek door de Universiteit Wageningen zijn frambozen goed tegen borst- en prostaatkanker. Betere reclame kunnen wij ons niet wensen! Aan de andere kant is er nog genoeg grond te koop of te pachten, zowel in Macedonië als in Servië. Daar maken de buitenlandse investeerders onvoldoende gebruik van. Bij het fruitplukken blijft handenarbeid noodzakelijk, er komt geen machine aan te pas. Dat betekent dat arbeidskrachten in de EU-landen duurder zijn geworden en dat Macedonië en Servië nog steeds aantrekkelijk zijn voor buitenlandse investeerders, zolang ze nog geen lid zijn van de EU.
7. Welke knelpunten heb je gesignaleerd?
De boeren in Zuid- Servië en Macedonië spreken geen vreemde talen, hetgeen de communicatie bemoeilijkt. Ze zijn sociaal verzekerd, velen hebben al een huis in eigendom. Daarom kiezen ze liever voor een goed inkomen! Anderzijds is het ook niet gemakkelijk om standaarden te introduceren in dit gedeelte van Europa. We proberen deze traditie te doorbreken door onze mensen bij Muller (Duitsland) op te leiden. Daarna kunnen ze in de regio het productieproces in.
8. Waar liggen de kansen voor Banimex in de komende jaren?
We richten ons op de nieuwe afzetmarkten: Midden Oosten, Verenigde Staten en Japan. Daar valt nog veel te behalen!
9. Hoe komen jullie aan de nieuwe klanten?
We zijn altijd op beurzen aanwezig. Op de Anuga-beurs in Keulen vorig jaar hebben wij besloten om behalve aan de voedingsindustrie ook aan de groothandel te leveren. Dat heeft meteen resultaten opgeleverd! Wij waren uitgenodigd om ons product PURE op Food Show Fair in New York te introduceren. Gezien de grote interesse vanuit de groothandel aldaar hebben wij toen besloten om een vestiging in Florida te openen. Dit jaar gaat de distributie aldaar van start.
10. Wat zijn je aanbevelingen aan de Nederlandse ondernemers?
Ondernemers in Macedonië en Servië gaan voor partnerschap en keuren het koloniale handelen af!
Investeer in Macedonië en Servië als je biologisch wilt produceren! Het klimaat is uitstekend en de grond is zeer vruchtbaar! En, niet uit te sluiten, vele malen goedkoper!
Houdt er rekening mee dat andere producerende EU- landen minder aantrekkelijk worden. Hogere prijzen zijn het resultaat van het EU-lidmaatschap. Producenten en groothandelaars willen liever een hoogwaardig product dat geld oplevert! Ga investeren in Macedonië en Servië, voordat ze lid van de EU zijn geworden!
donderdag 12 juni 2008
NEEMT HET OOSTENRIJKSE REED EX THE BELGRADE FAIR OVER?
The Belgrade Fair (Београдски сајам) is de grootste beurs van Servië. Deze beurs biedt vele mogelijkheden voor organisatie van internationale beurzen, congressen en zakelijke bijeenkomsten. Binnenkort zal een tender worden geopend, waarop buitenlandse investeerders op kunnen inschrijven.
Het Oostenrijkse Reed Ex, dat een van de grootste bedrijven is op het terrein van productontwikkeling binnen zakelijk- en congrestoerisme, is al eigenaar van beurzen in Wenen en Salzburg. Het bedrijf heeft te kennen gegeven geïnteresseerd te zijn in de overname van The Belgrade Fair.
Kort geleden heeft serieus overleg plaatsgevonden tussen het top management van Reed Ex en de overheid in Servië. Heel slim, want vanaf het begin wordt Reed Ex op deze wijze geïnformeerd over de plannen en de selectiecriteria. Dat creëert wellicht kansen om de tender te winnen.
Waarom heeft Reed Ex interesse om in Servië te gaan investeren? Ze zijn er ook van overtuigd dat het congrestoerisme in Servië een toekomst perspectief biedt. Ze zijn van plan om €300 mln. in deze sector te investeren!
Tot nu toe zijn Nederlandse investeerders nog niet waargenomen.
Het Oostenrijkse Reed Ex, dat een van de grootste bedrijven is op het terrein van productontwikkeling binnen zakelijk- en congrestoerisme, is al eigenaar van beurzen in Wenen en Salzburg. Het bedrijf heeft te kennen gegeven geïnteresseerd te zijn in de overname van The Belgrade Fair.
Kort geleden heeft serieus overleg plaatsgevonden tussen het top management van Reed Ex en de overheid in Servië. Heel slim, want vanaf het begin wordt Reed Ex op deze wijze geïnformeerd over de plannen en de selectiecriteria. Dat creëert wellicht kansen om de tender te winnen.
Waarom heeft Reed Ex interesse om in Servië te gaan investeren? Ze zijn er ook van overtuigd dat het congrestoerisme in Servië een toekomst perspectief biedt. Ze zijn van plan om €300 mln. in deze sector te investeren!
Tot nu toe zijn Nederlandse investeerders nog niet waargenomen.
INVESTERINGEN IN INDUSTRIE ZIJN HARD NODIG
Vanaf 2006 is circa € 9 miljard geïnvesteerd in Servië. Deze investeringen hebben invloed gehad op de economische groei van het land, het verbeteren van de werkgelegenheid en een hoger inkomen per inwoner.
In het afgelopen jaar is er geen sprake van continuïteit geweest, vanwege de politieke situatie in het land en de algehele economische situatie in de wereld. Vele privatiseringen zijn niet gerealiseerd. Buitenlandse investeerders zijn voorzichtig geworden.
Vanaf 2006 is 40% is geïnvesteerd in de financiële sector, 22% in communicatie, 10% in onroerend goed en 8% in handel. Slechts 17% is geïnvesteerd in industrie. De Servische overheid ziet de kansen in industrie, waar vele mogelijkheden liggen voor export.
De Servische overheid is voornemens om ook de wet- en regelgeving aantrekkelijker te maken voor buitenlandse investeerders en wil daarnaast handhaving van dit stelsel als prioriteit stellen. Aan de andere kant stimuleert de Servische overheid lokale bedrijven in buurlanden te investeren om hun waarde bij privatisering te verhogen en meer kennis aan buitenlandse investeerders aan te kunnen bieden.
In het afgelopen jaar is er geen sprake van continuïteit geweest, vanwege de politieke situatie in het land en de algehele economische situatie in de wereld. Vele privatiseringen zijn niet gerealiseerd. Buitenlandse investeerders zijn voorzichtig geworden.
Vanaf 2006 is 40% is geïnvesteerd in de financiële sector, 22% in communicatie, 10% in onroerend goed en 8% in handel. Slechts 17% is geïnvesteerd in industrie. De Servische overheid ziet de kansen in industrie, waar vele mogelijkheden liggen voor export.
De Servische overheid is voornemens om ook de wet- en regelgeving aantrekkelijker te maken voor buitenlandse investeerders en wil daarnaast handhaving van dit stelsel als prioriteit stellen. Aan de andere kant stimuleert de Servische overheid lokale bedrijven in buurlanden te investeren om hun waarde bij privatisering te verhogen en meer kennis aan buitenlandse investeerders aan te kunnen bieden.
ZAKELIJK TOERISME VERBETERT HET IMAGO VAN SERVIE!
Zakelijk- en congrestoerisme dragen steeds meer bij aan het verbeteren van het imago van Servië! Vele internationale beurzen, congressen en zakelijke bijeenkomsten worden tegenwoordig ook in Servië georganiseerd. WHO (World Health Organization) is slechts een van de organisaties die in het afgelopen jaar haar internationale bijeenkomst in Belgrado door Servische toeristische organisaties heeft laten organiseren.
Servië heeft in het afgelopen jaar circa $530 mln. verdiend aan toerisme, waarvan inderdaad het grootste aandeel toe te rekenen is aan zakelijk- en congrestoerisme! En, het wordt steeds meer!
Ondanks een onduidelijk toekomstperspectief, blijkt Servië steeds interessanter te worden voor buitenlandse investeerders die in deze sector kansen zien. Ook vele internationale bedrijven, die tot deze markt zijn toegetreden, vinden dat Servië veel te bieden heeft op het terrein van organisatie van internationale beurzen, congressen en zakelijke bijeenkomsten.
Het probleem waar Servië mee worstelt is toeristische infrastructuur, er zijn nog steeds onvoldoende hotels beschikbaar en het wegennet is nog niet optimaal. Aan de andere kant is er een gebrek aan coördinatie van alle toeristische activiteiten, waardoor de efficiency van de organisatie af en toe tekort schiet.
Het Agentschap voor toerisme Servië is om die reden bezig met samenwerkingsovereenkomsten te sluiten met lokale en regionale toeristische organisaties, zodat efficiency van het gehele proces wordt verbeterd en gewenste bevrediging van de klant wordt gerealiseerd!
Servië heeft in het afgelopen jaar circa $530 mln. verdiend aan toerisme, waarvan inderdaad het grootste aandeel toe te rekenen is aan zakelijk- en congrestoerisme! En, het wordt steeds meer!
Ondanks een onduidelijk toekomstperspectief, blijkt Servië steeds interessanter te worden voor buitenlandse investeerders die in deze sector kansen zien. Ook vele internationale bedrijven, die tot deze markt zijn toegetreden, vinden dat Servië veel te bieden heeft op het terrein van organisatie van internationale beurzen, congressen en zakelijke bijeenkomsten.
Het probleem waar Servië mee worstelt is toeristische infrastructuur, er zijn nog steeds onvoldoende hotels beschikbaar en het wegennet is nog niet optimaal. Aan de andere kant is er een gebrek aan coördinatie van alle toeristische activiteiten, waardoor de efficiency van de organisatie af en toe tekort schiet.
Het Agentschap voor toerisme Servië is om die reden bezig met samenwerkingsovereenkomsten te sluiten met lokale en regionale toeristische organisaties, zodat efficiency van het gehele proces wordt verbeterd en gewenste bevrediging van de klant wordt gerealiseerd!
maandag 2 juni 2008
10 VRAGEN AAN GIJS DE ROOIJ
Bedrijf: Levi9
Opgericht door: Menno de Jong, Paul Mol en Bernhard van Oranje
Opgericht in: 2001
Actief in: Nederland, Duitsland, Frankrijk, België, Engeland
Ontwikkelcentra in: Servië, Oekrainë, Roemenië, Turkije
Actief in Servië sinds: 2001
Aantal medewerkers: in totaal circa 300 (waarvan 110 in Servië)
Functie: Directeur; verantwoordelijk voor partnerships, business development & acquisition
1. Waar komt de naam Levi9 vandaan?
De naam komt van Bernard van Oranje. Levy 9 is een komeet die neerkwam op de planeet Jupiter. De komeet werd op 24 maart 1993 ontdekt door Eugene Schoemaker, zijn vrouw Carolyn en de astronoom David Levy. Dit was de eerste botsing tussen twee hemellichamen die ooit rechtstreeks is waargenomen. Het effect van de inslag van de komeet op de atmosfeer van Jupiter was spectaculair. Dat effect willen wij met ons bedrijf ook realiseren!
2. Wat doet Levi9?
Levi 9 is een specialist in ontwikkeling en onderhoud van Customer Software Applications ‘op maat’. Er zijn talloze voorbeelden van applicaties te benoemen. Denk bijvoorbeeld aan een database of betalingssysteem achter de schermen van een travel site of Business Intelligence oplossingen, waarbij je data uit verschillende bronnen bundelt tot een informatiebron. Denk ook aan Mobile Advertising voor mobiele telefonie. Wat de klant vraagt, leveren wij.
3. Wie zijn jullie klanten?
Dat zijn Software Makers of System Integrators (zoals Ordina en Getronics) die over weinig ontwikkelaars beschikken of te veel werk krijgen. Ze besteden hun werk vervolgens uit aan ons. We ontwikkelen 'niche software' voor bijvoorbeeld gemeenten en ziekenhuizen of leveren 'software op maat' aan grote bedrijven en overheden. Anderzijds krijgen wij ook opdrachten van eind gebruikers, zoals ANWB, Politieacademie, Verzekeringen.
4. Hoe is het idee ontstaan om in Servië een Ontwikkelcentrum te openen?
We hadden bij onze vorige onderneming een aantal medewerkers in dienst in ons bedrijf in Amsterdam, dat van Servische afkomst was. Dat waren experts, helder in presentatie, direct en interactief! De toenmalige medewerker, Vladimir Gogoljev heeft daar een grote rol in gespeeld. Met zijn kennis van zaken en een goed netwerk in de regio, leek het ons een fantastische uitdaging om samen het succes van Levi9 verder uit te bouwen.
5. Was het moeilijk om uw plannen in Servië waar te maken?
Nee. Het meeste ging goed, want wij hadden al veel ervaring met hoe wij het moesten aanpakken. Het succes hangt helemaal af van de mensen die erachter zitten! Je denkt dat je het alleen kan, maar niets is minder waar. Zonder lokaal management en mede-eigendom lukt het je niet! Delen van succes geeft motivatie!
6. Is dat ook de kern van goed ondernemen in Servië?
Ja, zeker. Ons gezond verstand vertelde ons dat wij met de locale mensen zaken sneller gerealiseerd konden krijgen en dat wij van hun netwerk gebruik konden maken om goede ontwikkelaars aan te trekken. Dit werd door de praktijk bevestigd. Door een joint-venture aan te gaan met de lokale partners zijn wij er in geslaagd om enerzijds meer betrokkenheid en loyaliteit ten aanzien van ons bedrijf te creëren en anderzijds kostenbewustheid en resultaatgerichtheid te realiseren.
7. Wat denk je dat Servië aantrekkelijk maakt voor Nederlandse ondernemers?
De afstand tussen de klant en de ontwikkelaar is klein, het is maar 2 uur vliegen. De cultuurverschillen zijn minder groot in vergelijking met bijvoorbeeld India en de mentaliteit is Europees. Lonen zijn lager en skills zijn uitstekend, wat de prijs/kwaliteit verhouding heel interessant maakt! ICT mensen in Servië spreken goed Engels, wat de communicatie ten goede komt. De werkmentaliteit is goed, en persoonlijke interactie is leuk. Directheid en assertiviteit, tegengas kunnen geven en nee kunnen zeggen, zijn eigenschappen die ons bijzonder aanspreken. Jij weet wat je aan de mensen hebt! Zowel de wil om vooruit te komen en goede resultaten te realiseren als de enorme energie die deze mensen hebben, valt ons bijzonder op. Aan de andere kant is de administratieve last in vergelijking met andere landen lager, wat het mogelijk maakt om zaken sneller geregeld te krijgen.
8. Het kantoor is zeker flink gegroeid in de afgelopen jaren?
We zijn met 15 mensen begonnen en nu hebben wij al 110 ontwikkelaars in Servië op de loonlijst. Op dit moment is de groei beperkt tot 2 a 3 ontwikkelaars extra per maand. De reden is dat er meer concurrenten op de markt zijn gekomen, waaronder ook lokale bedrijven. Toch is Levi9 een bedrijf waar je niet omheen kan, iedereen kent ons. We sponsoren ook verschillende evenementen in de regio, hetgeen onze naamsbekendheid ten goede komt.
9. In welke valkuilen zijn jullie gestapt?
We zijn gestart met een kantoor in Novi Sad. Heel snel daarna hebben wij een kantoor in Belgrado geopend. Dat hadden wij niet moeten doen, want Belgrado is kosmopolitisch, vluchtiger en ten opzichte van Novi Sad veel duurder. We hebben er van geleerd om het niet meer in de hoofdsteden te zoeken, maar juist regionaal. Novi Sad is het Apeldoorn van Servië, mensen zijn veel rustiger en loyaler en, niet te vergeten, alles is aanzienlijk goedkoper. Ons kantoor in Belgrado hebben wij gesloten.
10. Wat zijn je aanbevelingen aan de Nederlandse ondernemers?
Denk niet dat je het alleen en zonder lokaal management kan, niets is minder waar. Zonder lokaal management en mede-eigendom lukt het je niet! Delen van succes geeft motivatie!
Kijk ook eens buiten de hoofdsteden in Oost Europa. In het Apeldoorn van Servië, niet in de hoofdstad! Mensen zijn daar rustiger, loyaler en investeren is aanzienlijk goedkoper!
Houdt rekening met ‘het korte termijn denken’ van Serviërs, resultaat van het verleden. Ze willen liever direct geld, dan aandelen in het bedrijf! Onderhandel zorgvuldig en leer elkaars cultuur kennen!
dinsdag 13 mei 2008
10 REDENEN OM ZAKEN TE DOEN IN SERVIE
1: De Europese Unie en de Servische regering hebben op 29 april jl. in Luxemburg een Samenwerkingsverdrag getekend. Dit betekent op termijn dat Servië een toekomst heeft binnen de EU;
2: Free Trade Agreement met Rusland (markt van 150 miljoen bewoners) creëert mogelijkheden voor het Nederlandse bedrijfsleven;
3: Servië ligt op de crossroads tussen Oost- en West Europa;
4. De hoofdstad van Servië Belgrado is door Financial Times The City of the Future van Zuid Europa genoemd en de Servische stad Indjija staat op de 18 plaats van Most Attractive Cities for FDI. Lees verder in http://fdimagazine.com/cp/10/FDI_052-055_0208-2.pdf;
5: De snelst groeiende economie van Oost Europa (conform World Bank en EBRD);
6: Hoog aangeschreven technische studies (w.o. elektrotechniek, IT, telecommunicatie) en een groeiend aantal universitair opgeleide (in het bijzonder IT) professionals met een goede kennis van de Engelse taal;
7: Zeer lage belasting tarieven (inkomstenbelasting van 12%, vennootschapsbelasting van 10%);
8: De grootste investeerders van Servië zijn Noorwegen, Duitsland, Griekenland, Oostenrijk, Verenigde Staten. Dit neemt niet weg dat er nog veel potentie voor het Nederlandse bedrijfsleven in het verschiet ligt;
9: Registratie van een nieuwe onderneming in slechts 18 dagen;
10. Servië wil het verleden achter zich laten. Vele Serviërs hopen op een regering die pro-westers is en zich inzet voor samenwerking!
2: Free Trade Agreement met Rusland (markt van 150 miljoen bewoners) creëert mogelijkheden voor het Nederlandse bedrijfsleven;
3: Servië ligt op de crossroads tussen Oost- en West Europa;
4. De hoofdstad van Servië Belgrado is door Financial Times The City of the Future van Zuid Europa genoemd en de Servische stad Indjija staat op de 18 plaats van Most Attractive Cities for FDI. Lees verder in http://fdimagazine.com/cp/10/FDI_052-055_0208-2.pdf;
5: De snelst groeiende economie van Oost Europa (conform World Bank en EBRD);
6: Hoog aangeschreven technische studies (w.o. elektrotechniek, IT, telecommunicatie) en een groeiend aantal universitair opgeleide (in het bijzonder IT) professionals met een goede kennis van de Engelse taal;
7: Zeer lage belasting tarieven (inkomstenbelasting van 12%, vennootschapsbelasting van 10%);
8: De grootste investeerders van Servië zijn Noorwegen, Duitsland, Griekenland, Oostenrijk, Verenigde Staten. Dit neemt niet weg dat er nog veel potentie voor het Nederlandse bedrijfsleven in het verschiet ligt;
9: Registratie van een nieuwe onderneming in slechts 18 dagen;
10. Servië wil het verleden achter zich laten. Vele Serviërs hopen op een regering die pro-westers is en zich inzet voor samenwerking!
HIGHLIGHTS UIT SERVIE
De Italiaanse autofabrikant Fiat heeft op 6 mei jl. een Strategische Overeenkomst gesloten met Servische Zastava uit Kragujevac. Eind jaar 2009 start Fiat met de productie van een nieuw model van de A klasse. De productie omvat circa 200.000 exemplaren per jaar. In het jaar 2010 zal tevens een model van de B klasse worden geproduceerd, van circa 100.000 per jaar. Deze overeenkomst met Fiat garandeert geen uitvoerrechten voor de auto's geproduceerd in Servië en een Free Trade met Rusland!
In de tweede helft van het lopende jaar zal tevens Opel starten met de productie van het model Astra Classic in de fabriek van Servische Zastava.
Volkswagen heeft te kennen gegeven geïnteresseerd te zijn in het opzetten van een greenfield investering, een nieuwe fabriek vlakbij Kragujevac. Anderzijds hebben de vertegenwoordigers van Volkswagen bij Zastava Kragujevac een meeting 'behind closed doors' gehouden met de top van Servische Zastava. Volkswagen heeft interesse getoond voor productiecapaciteit en de tenders voorwaarden voor de privatisering van Zastava.
Brauerei MB (onderdeel van Heineken groep) heeft in december 2007 MB Rodic brouwerij uit Novi Sad overgenomen, die qua productie de 4e is in Servië, met 7% van het marktaandeel en een jaarcapaciteit van 1,5 miljoen hectoliters. Conform het contract zullen de producten MB Pils en Master en internationale brands (Heineken, Amstel, Kaiser en Schlossgold) worden verkocht via distributiekanalen van Coca Cola Hellenic Servië. De distributie is formeel gestart op 1 april 2008.
DHL heeft dagelijkse vluchten vanuit Leipzig naar Belgrado, waar de DHL hoofdvestiging voor de regio West Balkan heeft geopend.
Servisch IT bedrijf ComTrade gaat fuseren met het software bedrijf Hermes SoftLab uit Slovenië. Een nieuw bedrijf zal qua marktaandeel, het aantal werknemers, de business resultaten en de portfolio, de IT marktleider van Zuid-Oost Europa worden! Anderzijds creëert dit een uitstekend platform voor marktuitbreiding in West Europa, Verenigde Staten en Midden-Oosten.
Hotel Moskva in Belgrado krijgt een 5de ster. De start van de renovatiewerkzaamheden is gepland in de maand mei. De werkzaamheden zullen één jaar in beslag nemen.
Abonneren op:
Posts (Atom)